Stosunek pracy w kodeksie pracy…

Jest to stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem. Tym ostatnim jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Cechy stosunku pracy zostały wymienione w art. 22 § 1 kodeksu pracy i wśród najistotniejszych należy wymienić: dobrowolność zawarcia (w zw. z art. 11 kodeksu pracy), odpłatność, osobiste świadczenie pracy, podporządkowanie pracownika pracodawcy lub osobie wyznaczonej przez pracodawcę (w tym - miejsce i czas wyznaczony przez pracodawcę) oraz obowiązek starannego wykonywania pracy przez pracownika (m.in. art. 100 § 1 kodeksu pracy).

Umowy cywilne w kodeksie cywilnym…

Kontrakty niepracownicze natomiast cechują się co do zasady swobodą zawierania umów zgodnie z rzeczywistą i realną wolą stron stosunku cywilnoprawnego. Wśród najczęściej spotykanych w zakładach pracy należy wymienić: umowę zlecenia oraz umowę o dzieło.

W pierwszym przypadku  przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jest to umowa starannego działania, może być zawarta w formie ustnej. Szczegółowe unormowania odnajdziemy w art. 734 – 751 kodeksu cywilnego. Druga umowa natomiast charakteryzuje się tym, iż przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jest więc zawsze odpłatna i cechuje ją rezultat. Regulacje prawne ustawodawca ujął w art. 627 – 646 kodeksu cywilnego.

Zarówno przy zleceniu, jak i umowie o dzieło co do zasady nie będziemy mieli do czynienia z tzw. podporządkowaniem w zakresie wykonania usługi.

Ochrona związkowa

W świetle ustawy z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami (art. 2 ust. 1 ustawy). TK uznał jednak, iż przepis ten jest niezgodny z Konstytucją w zakresie w jakim ogranicza wolność tworzenia i wstępowania do związków zawodowych osobom wykonującym pracę zarobkową niewymienionym w tym przepisie.

Sama jednak ochrona związkowa wynikająca z art. 32 ustawy o związkach zawodowych będzie więc obejmowała jedynie osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy.

Zdaniem Sądu Najwyższego…

W jednym ze swoich orzeczeń SN (z dnia 21 września 2011 r., II PK 36/2011) uznał, iż w sytuacji, w której zleceniobiorca wykaże, iż de facto wykonywał pracę w warunkach stosunku pracy, zawarcie pomiędzy stronami kolejnej z rzędu, trzeciej terminowej „umowy zlecenia”, może spowodować przekształcenie dotychczasowego terminowego stosunku pracy łączącego strony w umowny stosunek pracy o charakterze bezterminowym. 

Odpowiedź

Mając na uwadze wskazane powyżej regulacje prawne związane z zatrudnieniem pracowniczym oraz cywilnoprawnym a także zakresem ochrony związkowej należałoby wskazać, iż aby podlegała Pani ochronie związkowej sąd musiałby w pierwszej kolejności ustalić, iż ze Spółką łączy Panią stosunek pracy nie zaś relacja cywilnoprawna.