Z formalnoprawnego punktu widzenia nauczyciele to całkowicie odrębna grupa zawodowa, której zasady zatrudniania i wynagradzania określa ustawa z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. Nauczyciele mianowani są zatrudniani na podstawie aktu mianowania (art. 10 ust. 1 i ust. 5 Karty). Nauczyciele kontraktowi - co do zasady na podstawie umów na czas nieokreślony. Czy nauczyciela kontraktowego można jednak zatrudnić na czas określony?

Zasady zatrudniania nauczyciela kontraktowego według Karty Nauczyciela

W świetle art. 10 ust. 4 Karty Nauczyciela stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym co do zasady nawiązuje się na podstawie umowy o pracę zawieranej na czas nieokreślony.

Wyjątkiem od powyższej zasady jest ust. 7 omawianego przepisu. Zgodnie z nim stosunek pracy m.in. z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego.

Okoliczności wydania orzeczenia

Nauczyciel wystąpił z roszczeniem o ustalenie, że jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 5 września 2003 r. oraz z roszczeniem o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Od 5 września 2003 r. pozwany pracodawca zawarł z powodem siedem umów o pracę na czas określony, przy czym „ostatnia z tych umów wygasła w dniu 31 sierpnia 2010 r.”. Z faktu nieprzerwanego zatrudnienia w pozwanej szkole oraz oceny, że już w 2003 r. istniała możliwość zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze na czas nieokreślony powód wywiódł, że ma interes prawny w zgłoszonym żądaniu ustalenia.

Zapytanie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

W związku z wątpliwościami, Sąd Okręgowy w trybie art. 390 § 1 k.p.c. zwrócił się z zapytaniem prawnym do Sądu Najwyższego. Przedmiotem zainteresowania Sądu była kwestia czy w przypadku stwierdzenia, iż zawarcie umowy o pracę na czas określony z nauczycielem kontraktowym nastąpiło z naruszeniem art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, nauczyciel:
 

Odpowiadając na zapytanie prawne Sąd Najwyższy przychylił się do pierwszego ze sposobów wzruszenia wadliwego działania pracodawcy. Uznał bowiem, iż wypadku zawarcia z nauczycielem kontraktowym umowy o pracę na czas określony przy braku ustawowych przesłanek z art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, po wręczeniu nauczycielowi świadectwa pracy oraz odmowie dopuszczenia go do pracy wskutek błędnego uznania przez pracodawcę, że umowa o pracę rozwiązała się z upływem czasu, na jaki była zawarta, nauczyciel może żądać ustalenia istnienia stosunku pracy (art. 189 k.p.c.).