
Wiadomości
Wypowiedzenie przez pracownika umowy o pracę na czas określony, która nie mogła zostać rozwiązana w tym trybie
4 maja 2015
Określenie trybu rozwiązania stosunku pracy w typowym stanie faktycznym nie sprawia zazwyczaj praktykom kłopotów. Gdy jednak wyobrazimy sobie, że do rozwiązania stosunku pracy doszło w wyniku wypowiedzenia umowy o pracę, która w tym trybie rozwiązana być nie mogła, odpowiedź na pewne pytania przestaje być już tak oczywista.
Umowa na czas określony, aby możliwe było jej rozwiązanie za wypowiedzeniem, musi spełniać dwa warunki. Po pierwsze taka umowa powinna zostać zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Ponadto umowa w swojej treści powinna wyraźnie dopuszczać możliwość rozwiązania umowy o pracę w tym trybie. Pomimo że art. 33 Kodeksu pracy dość jasno i precyzyjnie formułuje wymogi, które trzeba spełnić, aby umowa o pracę na czas określony była rozwiązywalna z zachowaniem okresu wypowiedzenia, postanowienia wskazanego przepisu są czasem lekceważone w praktyce.
W takiej sytuacji mogą zrodzić się wątpliwości, w jakim w istocie trybie dojdzie do rozwiązania stosunku pracy, gdy któraś ze stron złoży wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony, która takiej możliwości nie przewidywała. Z jednej strony należy uznać, że takie oświadczenie (pomimo że będzie niezgodne z brzmieniem art. 33 Kodeksu pracy) będzie skuteczne i wywrze skutki prawne.
Z drugiej strony nie można zaakceptować poglądu, iż do rozwiązania umowy o pracę dojdzie w tej sytuacji za wypowiedzeniem, ponieważ prowadziłoby to do wniosku, że przestrzeganie dyspozycji art. 33 Kodeksu pracy nie ma żadnego znaczenia.
Najczęściej w takiej sytuacji oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony jest w praktyce traktowane jako oświadczenie, które nie wywiera skutków prawnych z racji swojej niezgodności z prawem. W tego rodzaju scenariuszu przyjmuje się najpowszechniej, że po upływie określonego w oświadczeniu o wypowiedzeniu okresu wypowiedzenia wystąpi nieusprawiedliwiona nieobecność pracy, która uprawni pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę be zachowania okresu wypowiedzenia.
Na niewłaściwość takiego postrzegania sprawy zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 lutego 2012 r. (sygn. akt III PZP 5/11) wskazując, że oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem jest niezgodne z prawem, ale nie można uznać go za oświadczenie obarczone sankcją bezwzględnej nieważności. Wskutek powyższego składanie przez pracodawcę oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracownik zaprzestanie przychodzić do pracy po upływie okresu wypowiedzenia, jest bezprzedmiotowe, ponieważ zmierza do rozwiązania umowy, która już uległa rozwiązaniu w wyniku wadliwego oświadczenia złożonego przez pracownika.
W wskazanej uchwale sąd podnosi, iż oświadczenie nazwane przez pracownika wypowiedzeniem, które jest niezgodne z brzmieniem art. 33 Kodeksu pracy, w istocie za wypowiedzenie poczytywane być nie może. Jak wskazano w uzasadnieniu przywołanej uchwały oświadczenie takie „nie jest wypowiedzeniem, lecz jedynie jego pozorem”, co powoduje niedopuszczalność formułowania jakichkolwiek ocen oświadczenia pracownika w kontekście nieważności wypowiedzenia.
Zdaniem sądu oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony, która nie może zostać rozwiązana w tym trybie, powinno być kwalifikowane w ramach przewidzianych w Kodeksie pracy „dozwolonych sposobów rozwiązania umowy o pracę”, spośród których za najbardziej odpowiedni sąd uznał rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zatem właśnie taki tryb powinien znaleźć odzwierciedlenie w treści świadectwa pracy wydawanego pracownikowi w takiej sytuacji. W takim stanie rzeczy trzeba pamiętać, że rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w przedstawionych powyżej okolicznościach może stanowić podstawę do zastosowania wobec niego sankcji odszkodowawczej, o której mowa w art. 611 Kodeksu pracy, określającego uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.
W takiej sytuacji mogą zrodzić się wątpliwości, w jakim w istocie trybie dojdzie do rozwiązania stosunku pracy, gdy któraś ze stron złoży wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony, która takiej możliwości nie przewidywała. Z jednej strony należy uznać, że takie oświadczenie (pomimo że będzie niezgodne z brzmieniem art. 33 Kodeksu pracy) będzie skuteczne i wywrze skutki prawne.
Z drugiej strony nie można zaakceptować poglądu, iż do rozwiązania umowy o pracę dojdzie w tej sytuacji za wypowiedzeniem, ponieważ prowadziłoby to do wniosku, że przestrzeganie dyspozycji art. 33 Kodeksu pracy nie ma żadnego znaczenia.
Najczęściej w takiej sytuacji oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony jest w praktyce traktowane jako oświadczenie, które nie wywiera skutków prawnych z racji swojej niezgodności z prawem. W tego rodzaju scenariuszu przyjmuje się najpowszechniej, że po upływie określonego w oświadczeniu o wypowiedzeniu okresu wypowiedzenia wystąpi nieusprawiedliwiona nieobecność pracy, która uprawni pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę be zachowania okresu wypowiedzenia.
Na niewłaściwość takiego postrzegania sprawy zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 lutego 2012 r. (sygn. akt III PZP 5/11) wskazując, że oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem jest niezgodne z prawem, ale nie można uznać go za oświadczenie obarczone sankcją bezwzględnej nieważności. Wskutek powyższego składanie przez pracodawcę oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracownik zaprzestanie przychodzić do pracy po upływie okresu wypowiedzenia, jest bezprzedmiotowe, ponieważ zmierza do rozwiązania umowy, która już uległa rozwiązaniu w wyniku wadliwego oświadczenia złożonego przez pracownika.
W wskazanej uchwale sąd podnosi, iż oświadczenie nazwane przez pracownika wypowiedzeniem, które jest niezgodne z brzmieniem art. 33 Kodeksu pracy, w istocie za wypowiedzenie poczytywane być nie może. Jak wskazano w uzasadnieniu przywołanej uchwały oświadczenie takie „nie jest wypowiedzeniem, lecz jedynie jego pozorem”, co powoduje niedopuszczalność formułowania jakichkolwiek ocen oświadczenia pracownika w kontekście nieważności wypowiedzenia.
Zdaniem sądu oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony, która nie może zostać rozwiązana w tym trybie, powinno być kwalifikowane w ramach przewidzianych w Kodeksie pracy „dozwolonych sposobów rozwiązania umowy o pracę”, spośród których za najbardziej odpowiedni sąd uznał rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zatem właśnie taki tryb powinien znaleźć odzwierciedlenie w treści świadectwa pracy wydawanego pracownikowi w takiej sytuacji. W takim stanie rzeczy trzeba pamiętać, że rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w przedstawionych powyżej okolicznościach może stanowić podstawę do zastosowania wobec niego sankcji odszkodowawczej, o której mowa w art. 611 Kodeksu pracy, określającego uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Zobacz także:
All rights reserved PCKP Data aktualizacji: 2023-03-06