Zgodnie z art. 237³ § 2 zd. pierwsze kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.

Pracodawca ma zatem obowiązek poddawać pracowników szkoleniom okresowym bhp. Szkolenie okresowe z zakresu bhp odbywają:

• osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie, brygadziści,
• pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych,
• pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn
• i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji,
• pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby,
• pracownicy administracyjno-biurowi i inni, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp.

Celem szkoleń okresowych, w zależności od rodzaju grupy pracowniczej, jest aktualizacja i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie. Szkolenia okresowe mogą być zorganizowane w formie seminarium, kursu albo samokształcenia kierowanego, z wyjątkiem szkoleń okresowych dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, które powinny być zorganizowane w formie instruktażu.

Szkolenia są prowadzone na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia dla poszczególnych grup pracowników. Organizator szkolenia w formie kursu, seminarium czy samokształcenia kierowanego, ma zapewnić również w trakcie szkolenia ćwiczenia i różnego rodzaju pomoce dydaktyczne, w szczególności: filmy, tablice, folie do wyświetlania informacji, programy komputerowe. Uczestnicy szkolenia powinni również otrzymać materiały umożliwiające przyswojenie problematyki objętej programem szkolenia, na przykład: przepisy prawne, skrypty, zestawy ćwiczeń z instrukcjami, zestawy pytań kontrolnych.

W przypadku szkolenia odbywanego w formie instruktażu (dla stanowisk robotniczych) powinno ono być realizowane przede wszystkim przez instruktaż na stanowisku pracy, ale także: wykład, pogadankę, film, omówienie okoliczności
i przyczyn charakterystycznych (dla prac wykonywanych przez uczestnika szkolenia) wypadków przy pracy oraz wniosków profilaktycznych.

Częstotliwość i czas trwania szkoleń okresowych z zakresu bhp pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania prac na tych stanowiskach, ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielem. Czas trwania i częstotliwość szkoleń nie może być jednak krótsza niż przewidziana przepisami prawa.

Należy pamiętać przede wszystkim, że pracownika należy poddać pierwszemu szkoleniu okresowemu z zakresu bhp, bez względu na rodzaj zajmowanego stanowiska, w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku, z wyjątkiem osób kierujących pracownikami, które należy poddać pierwszemu szkoleniu okresowemu w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku.

Kolejne szkolenia okresowe nie mogą się odbywać rzadziej niż:

• raz na 3 lata – na stanowiskach robotniczych,
• raz na rok – na stanowiskach robotniczych, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne,
• raz na 6 lat – na stanowiskach administracyjno-biurowych,
• raz na 6 lat – na stanowiskach innych niż wyżej wymienione.
• Czas trwania szkolenia okresowego z zakresu bhp nie może być krótszy niż:
• dla osób kierujących pracownikami – 16 godzin,
• pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych – 8 godzin,
• pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn
• i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji – 16 godzin,
• pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby – 32 godziny, w tym 4 godziny ćwiczeń,
• pracownicy administracyjno-biurowi i inni, których charakter pracy wiąże się
• z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp – 8 godzin.

Pracodawca może zatem inaczej uregulować w przepisach wewnątrzzakładowych kwestie związane z czasem i częstotliwością przeprowadzania szkoleń okresowych z zakresu bhp, ustalając na przykład, że będą się one odbywały dla wszystkich pracowników nie rzadziej niż raz na rok. Decyzja w tej gestii leży po stronie pracodawcy.
Podobnie jak w przypadku szkoleń wstępnych tak i w przypadku szkoleń okresowych istnieją wyjątki od bezwzględnej zasady poddawania im pracowników. Ustawodawca przyjął, że z pierwszego szkolenia okresowego może być zwolniona osoba, która:

• przedłoży aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy szkolenia okresowego,
• odbyła w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

Za równoznaczne z odbyciem szkolenia okresowego uważa się, o czym pracodawcy często zapominają, ukończenie w okresie wymaganym dla szkolenia okresowego: szkolenia, dokształcania, doskonalenia zawodowego związanego
z nauką zawodu, przyuczeniem do zawodu albo podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uwzględniającego program szkolenia okresowego wymagany dla określonego stanowiska pracy.

Jeżeli jednak nie da się już uniknąć nie poddawania pracownika szkoleniu okresowemu z zakresu bhp, należy pamiętać o procedurze obowiązującej przy przeprowadzaniu szkolenia. Przede wszystkim, szkolenie musi się skończyć egzaminem sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Egzamin jest przeprowadzany przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia.

Potwierdzeniem ukończenia szkolenia z wynikiem pozytywnym jest zaświadczenie wydane przez organizatora szkolenia. Odpis zaświadczenia należy przechowywać w aktach osobowych pracownika.