Kiedy „dyscyplinarka”?

W świetle art. 52 § 1 kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
 

Jakie uprawnienia przysługują pracownikowi?

Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy (art. 56 § 1 kodeksu pracy).

Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika w przedmiocie przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe. W takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Wyjątkiem są osoby podlegające szczególnej ochronie (art. 39 kodeksu pracy, art. 177 kodeksu pracy, inne przypadki), chyba że wystąpi przypadek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Wyrok Sądu Najwyższego (sygn. akt I PK 16/13)

Kwestią prawa do odszkodowania zajął się w 2013 roku Sąd Najwyższy.

W uzasadnieniu do swojego wyroku z 24 lipca stwierdził, iż „przede wszystkim należy podkreślić, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego dopuszczono możliwość oddalenia - na podstawie art. 8 k.p. - roszczenia pracownika o odszkodowanie z powodu naruszenia przez pracodawcę przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę. Sąd Najwyższy uznawał, że takie rozstrzygnięcie może mieć miejsce wówczas, gdy pracownik dopuścił się szczególnie rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych albo przepisów prawa. W tej kwestii orzecznictwo jest utrwalone i jednolite.”. Podsumowując Sąd Najwyższy uznał, iż rozwiązując stosunek pracy pracodawca dopuścił się uchybień, ale uwzględnienie roszczenia odszkodowawczego byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Podobne orzeczenia Sądu Najwyższego

Warto również wskazać zbliżone orzeczenia Sądu Najwyższego. Należą do nich między innymi wyroki: z dnia 6 kwietnia 2006 r. (III PK 12/06 OSNP 2007 nr 7-8, poz. 90), z dnia 8 stycznia 2008 r. (II PK 112/07, LEX nr 448139), czy też z dnia 7 stycznia 2010 r., II PK 159/09 (LEX nr 577461). W każdym z nich Sąd Najwyższy łączył czy też uzależniał uprawnienie zwolnionego pracownika do rekompensaty (przywrócenia do pracy lub odszkodowania) z zasadami współżycia społecznego. Oprócz elementu koniecznego jakim jest rażące naruszenie przepisów przez pracodawcę, Sąd Najwyższy badał stopień i „jakość” samego naruszenia pracowniczego.

Przykładowo można wskazać, iż w wyroku z 7 stycznia 2010r. Sąd uznał za niecelowe przywrócenie pracownika do pracy w sytuacji jego nagannego zachowania w takim stopniu, że powrót do pracy mógłby wywołać zgorszenie, a naruszenie przez pracodawcę przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia nie było poważne.