Kto może obecnie skorzystać z przedłużenia umowy do dnia porodu?

Przepis art. 177 § 3 k.p. statuuje szczególny środek ochrony kobiet w ciąży. Stosownie do jego dyspozycji, umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.

Aktualnie ochroną przewidzianą w art. 177 § 3 k.p. objęte są kobiety zatrudnione na podstawie umowy na czas określony oraz umowy na okres próbny przekraczający jeden miesiąc. Z ochrony nie mogą skorzystać kobiety zatrudnione na podstawie umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 177 § 3¹ k.p.) oraz umowy o pracę na okres próbny nieprzekraczający miesiąca (art. 177 § 3 k.p.).

Przedłużenie następuje, jeżeli umowa o pracę ulega rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Termin upływu trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 § 3 k.p.) oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych, tj.28 dni (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2002 roku, I PK 33/02).

Jeżeli rozwiązanie umowy na czas określony oraz na okres próbny przekraczający jeden miesiąc następowałoby przed zakończeniem trzeciego miesiąca ciąży, przedłużenie umowy nie nastąpi.

Rewolucyjna zmiana przepisów

Projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 12 lipca 2016 roku przewiduje uchylenie art. 177 § 3¹ k.p. Zniknie zatem przepis wyłączający możliwość przedłużenia do dnia porodu umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Tym samym przedłużeniu do dnia porodu podlegać będą również umowy na czas określony zawarte w celu zastępstwa nieobecnego pracownika.

Proponowana zmiana będzie miała duże znaczenie społeczne. Obecnie powrót zastępowanego pracownika w trakcie ciąży zastępującej go pracownicy skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę zawartej w celu zastępstwa nieobecnego pracownika. Tym samym w dniu porodu kobieta nie posiada statusu pracownika oraz ubezpieczenia i nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego. Uchylenie art. 177 § 3¹ k.p. oznacza, iż jeżeli będą spełnione przesłanki z art. 177 § 3 k.p., mimo powrotu zastępowanego pracownika, umowa zawarta w celu jego zastępstwa ulegnie przedłużeniu do dnia porodu. Pracownica dalej będzie posiadać status pracownika oraz ubezpieczenie. Przysługiwać jej zatem będzie prawo do zasiłku macierzyńskiego.