Regulacje kodeksowe

W świetle art. 140¹ § 1 i § 2 kodeksu pracy rozkład czasu pracy może przewidywać:

-różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy,
-przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy
w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.

Są to więc dwie dopuszczalne formy tzw. elastycznego rozkładu czasu pracy. Jeżeli zostaną przez pracodawcę wprowadzone w sposób formalnie prawidłowy, ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie pracowniczej w ramach rozkładu nie będzie stanowiło pracy w godzinach nadliczbowych. Wyznacznikiem granic elastyczności jest dobowy i tygodniowy odpoczynek od pracy.

Tryby wprowadzenia ruchomych godzin pracy

Kodeks pracy przewiduje dwie procedury skutecznego wprowadzenia elastycznego rozkładu do prawa wewnątrzzakładowego:

-z inicjatywy pracodawcy oraz
-z inicjatywy pracownika.

W świetle art. 150 § 3 kodeksu pracy ruchomy czas pracy może być wprowadzony w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi albo z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy - jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.

W drugim natomiast przypadku rozkład czasu pracy może być wprowadzony na podstawie pisemnego wniosku pracownika, niezależnie od ustalenia takich rozkładów czasu pracy w trybie określonym w art. 150 § 3 (układ zbiorowy pracy lub porozumienie).

Porozumienie wprowadzające elastyczny rozkład czasu pracy

Przepisy kodeksu pracy nie precyzują jak takie porozumienie powinno wyglądać. Unormowań nie odnajdziemy też w aktach wykonawczych. Ustawodawca nie narzuca więc ani treści, ani formy tego porozumienia. Należy jednak sięgnąć do art. 9 kodeksu pracy katalogującego źródła prawa pracy. Zgodnie z tym przepisem jednym ze źródeł prawa wewnątrzzakładowego są właśnie porozumienia zbiorowe określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Należy do nich również porozumienie w sprawie ruchomego rozkładu czasu pracy. Mając powyższe na uwadze jedyną słuszną formą jest forma pisemna.

W zakresie treści porozumienia należy podkreślić, iż po pierwsze jest ona pozostawiona decyzji pracodawcy oraz reprezentantów pracowników (związki zawodowe lub przedstawiciele pracowników),a po drugie – uzależniona
od wariantów, które strony przyjmą.

„Wzór” porozumienia

Ustawodawca nie wprowadził powszechnie obowiązującego wzoru / formularza porozumienia. Poniżej przedstawiamy więc przykładową treść takiego elastycznego porozumienia.