Podstawowe akty prawne

Obowiązki pracodawcy, a tym samym uprawnienia związków zawodowych, zostały określone przede wszystkim w kodeksie pracy. Jako przykłady można wskazać art. 38 kodeksu pracy czy też art. 1042 kodeksu pracy. Stosowne regulacje odnajdziemy również w innych aktach prawnych, np. w art. 8 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zmianami oraz z 2013 r. poz. 747). Jednakże podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane m.in. z uprawnieniami organizacji związkowych działających w zakładzie pracy jest oczywiście ustawa z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych.

Obowiązek udostępnienia organizacji związkowej pomieszczeń i urządzeń technicznych

Wynika wprost z art. 33 ustawy o związkach zawodowych. Zgodnie z tym przepisem, pracodawca jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy. Zasady oraz warunki powinny być określone w umowie zawartej między pracodawcą a organizacją związkową.

Forma i treść umowy o udostępnienie pomieszczeń i urządzeń technicznych

Ustawowe unormowania nie precyzują ani formy, ani szczegółowej treści umowy o udostępnienie organizacjom związkowym pomieszczeń i urządzeń technicznych. Należy więc zwrócić uwagę na dwie podstawowe kwestie. W zakresie formy umowy – chociażby dla celów dowodowych – warto jednak zastosować formę pisemną. Pozwoli to na wyczerpujące opisanie przedmiotu umowy, np.:
 

Ustawodawca w przepisie zawęża pomieszczenia i urządzenia techniczne do „niezbędnych”. Poprzez takie określenie należy więc rozumieć, iż mają to być pomieszczenia i urządzenia celowe i potrzebne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy, ale także na miarę możliwości pracodawcy.

Niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy

W świetle art. 33 ust. 2 ustawy zakładowej organizacji związkowej oraz pracodawcy przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Jeżeli natomiast warunki udostępniania organizacji związkowej pomieszczeń i urządzeń technicznych określają postanowienia układu zbiorowego pracy prawo wystąpienia z roszczeniem przysługuje pracodawcy lub każdej z organizacji związkowych, której postanowienia te dotyczą. Do postępowania w w/w sprawach stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu z zakresu prawa pracy.

Praktycznie…

Podsumowując należy podkreślić, iż obowiązek udostępnienia pomieszczeń i urządzeń technicznych dotyczy tylko organizacji związkowej posiadającej status zakładowej, tzn. zrzeszającej co najmniej 10 członków będących pracownikami lub osobami wykonującymi pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji. Ponadto w związku z faktem, iż źródłem prawa i potencjalnych roszczeń jest umowa o udostępnienie pomieszczeń i urządzeń technicznych, warto zadbać o jej wyczerpującą i jednoznaczną treść. Pomimo, iż nie ma obowiązku zachowania formy pisemnej, dla celów dowodowych warto pomyśleć o takiej właśnie formie. A także i jednoznacznej treści.