Zgodnie z art. 93 § 1 kodeksu pracy (dalej: KP), w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, małżonkowi pracownika oraz innym członkom jego rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna. Z obowiązku jej wypłaty pracodawca może się zwolnić, jeżeli ubezpieczył pracownika na życie, a wysokość odszkodowania wypłaconego przez instytucję ubezpieczeniową w razie śmierci pracownika nie będzie niższa niż wysokość należnej odprawy pośmiertnej. W przeciwnym razie pracodawca będzie zobowiązany wypłacić uprawnionym osobom kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami (zob. art. 93 § 7 KP).

W praktyce nierzadko zdarza się, że pracodawcy zapewniają pracownikom możliwość przystąpienia do grupowego ubezpieczenia w ramach umowy zawartej z instytucją ubezpieczeniową. Z reguły postanowienia takiej polisy przewidują, że w razie śmierci objętego ubezpieczeniem pracownika najbliżsi członkowie jego rodziny będą uprawnieni do uzyskania określonej kwoty odszkodowania. Wbrew obiegowemu przekonaniu, wypłata odszkodowania z zawartej w tych warunkach polisy nie podlega zaliczeniu na rzecz odprawy pośmiertnej, jeżeli pracownik partycypował w kosztach składki ubezpieczeniowej. Odszkodowanie takie mogłoby zostać uznane za substytut odprawy pośmiertnej pod warunkiem, że ciężar finansowy związany z prowadzeniem polisy ponosił wyłącznie sam pracodawca, zaś kwota wypłaconego odszkodowania nie będzie niższa niż suma odprawy pośmiertnej.

Tym samym, aby odszkodowanie z polisy zwolniło z obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej, składki na ubezpieczenie powinny być opłacane wyłącznie przez samego pracodawcę. Jeżeli zaś składka opłacana była wyłącznie przez pracownika lub choćby w niewielkiej części była przez niego współfinansowana to wypłata odszkodowania z polisy na rzecz uprawnionych członków rodziny pracownika nie zwolni pracodawcy z obowiązku wypłacenia na ich rzecz odprawy pośmiertnej.

W takim układzie odszkodowanie z polisy będzie dodatkowym - poza odprawą pośmiertną - świadczeniem należnym uprawnionym członkom rodziny zmarłego pracownika.