Niejednokrotnie zdarza się, że pracownicy wnioskują do swego pracodawcy o wystawienie zaświadczenia potwierdzającego fakt zatrudnienia oraz wysokość otrzymywanego wynagrodzenia za pracę np. w celu uzyskania „ulgi czynszowej” w spółdzielni mieszkaniowej, świadczenia z pomocy społecznej w MOPS-ie, kredytu w banku, czy też w związku z dokonywaniem zakupów na raty w sklepie. Czy pracodawca ma obowiązek wydawania tego typu zaświadczeń?

Obowiązku takiego na próżno szukać w przepisach prawa pracy, które nie odnoszą się wprost do tej problematyki. Nie ma zatem wyraźnego przepisu, na który wprost mógłby powołać się pracownik żądając wydania potrzebnego mu zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach.

Omawianego zaświadczenia nie należy mylić z zaświadczeniem, o którym mowa w art. 125 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748), wydawanym na potrzeby ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i określenia ich wysokości (tzw. druk RP-7). Dokument ten służy zupełnie innym celom i jako taki w zasadzie nie znajdzie zastosowania w przypadkach wspomnianych na wstępie.

Brak przepisu, który w jednoznaczny sposób nakładałby na pracodawcę obowiązek wydawania zaświadczeń o zatrudnieniu i zarobkach nie oznacza, że obowiązku tego nie można wyprowadzić z istoty stosunku pracy.

W jednym ze swych orzeczeń  Sąd Najwyższy uznał, że pracownik może dochodzić przed sądem pracy nakazania udzielenia informacji mających dla niego istotne znaczenie (postanowienie SN z 16.09.1999 r., I PKN 331/99, OSNAPiUS 2001/9/314). Chodzi tutaj nie tylko o informacje istotne z punktu widzenia realizacji stosunku pracy (np. świadectwo pracy), ale również o informacje na temat treści tego stosunku pracy, których poświadczenie jest niezbędne dla uzyskania uprawnień w sferze poza-pracowniczej (np. zaświadczenie o zarobkach). Obowiązek wydania przedmiotowego zaświadczenia można wywodzić ze spoczywającego na pracodawcy ogólnego obowiązku dbałości o dobro pracownika, który to stanowi odpowiednik analogicznego obowiązku spoczywającego na pracowniku (zob. art. 100 pkt 4 kodeksu pracy).

Ponadto w doktrynie prawa pracy prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym pracownik może oprzeć żądanie wydania omawianego zaświadczenia na obowiązku współdziałania w ramach zobowiązania wzajemnego (art. 354 kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 kodeksu pracy).