Przesłanki zwolnienia

Zapomoga jest jednorazowym świadczeniem mającym na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 rok o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 roku, poz. 361 z póź. zm.), zwanej dalej ustawą o PIT, ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych korzystają zapomogi otrzymane przez pracownika od pracodawcy w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

Ustawodawca nie sprecyzował pojęcia zdarzeń losowych. W związku z tym odwołać się należy do potocznego rozumienia tego terminu. W języku potocznym pod pojęciem zdarzenia losowego rozumie się zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli człowieka i nie do uniknięcia, pomimo zachowania należytej staranności. Zdarzenie losowe uzasadniające skorzystanie ze zwolnienia ma mieć charakter indywidualny, tj. dotyczyć osoby otrzymującej zapomogę. Klęskę żywiołową stanowi zdarzenie spowodowane niszczycielskim działaniem sił natury (np. trzęsienie ziemi, powódź, susza). W medycynie za długotrwałą chorobę uważa się chorobę, która wymaga długotrwałego leczenia, mającą długotrwały przebieg. Są to choroby przewlekłe, nieuleczalne, wrodzone, np. nowotwór, cukrzyca, stwardnienie rozsiane.

Zakres zwolnienia

Zapomogi udzielone pracownikowi korzystają ze zwolnienia z podatku, jeżeli ich wartość w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 2280 zł. Jeżeli wartość zapomóg przekroczy kwotę 2280 zł, obowiązek podatkowy powstaje od nadwyżki ponad tę kwotę. Pracodawca obowiązany jest wtedy obliczyć i pobrać podatek od kwoty nadwyżki.

W celu ustalenia, czy nastąpiło przekroczenie limitu 2280 zł, należy zsumować wszystkie wypłacone pracownikowi w roku podatkowym zapomogi. Przepis nie odnosi się bowiem do wartość jednorazowego świadczenia. W art. art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT ustawodawca posłużył się bowiem zwrotem „do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł”.

Źródło zapomogi

Dla skorzystania ze zwolnienia od podatku nie ma znaczenia źródło, z jakiego zapomoga pochodzi. Może ona pochodzić zarówno ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jak i ze środków obrotowych pracodawcy.

Udokumentowanie zapomogi

Pracodawca powinien zgromadzić i zachować dokumenty wskazujące na zasadność wypłacenia zapomogi oraz jej kwotę. Konieczność ich przedstawienia może zaistnieć m.in. w czasie kontroli podatkowej.

Dokumenty potwierdzające zasadność wypłaty zapomogi powinny wskazywać na konkretny stan faktyczny uzasadniający udzielenie pracownikowi pomocy. Przykładowo w przypadku długotrwałej choroby dokumentem takim będzie zaświadczenie od lekarza, a w razie zaistnienia indywidualnego zdarzenia losowego - oświadczenie pracownika.

Udokumentowanie kwoty udzielonych pracownikowi zapomóg pozwala na ustalenie, iż nie przekroczono kwoty, w jakiej zapomoga korzysta ze zwolnienia od podatku.

Podsumowanie

Zapomogi wypłacona przez pracodawcę z tytułu klęski żywiołowej korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, jeżeli łączna wartość zapomóg z tytułu indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci  w roku podatkowym nie przekroczy kwoty 2280 zł. W razie przekroczenia tej kwoty pracodawca obowiązany jest obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od nadwyżki ponad kwotę 2280 zł.