30 września br. upływa ostateczny termin udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, do którego nabył prawo w 2011 roku. Trzeba o tym pamiętać, ponieważ naruszenie tego obowiązku stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, którego ściganie należy do zadań PIP.

Zgodnie z art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wykroczeniem jest nieudzielanie wbrew obowiązkowi przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Popełnienie wskazanego wykroczenia jest zagrożone karą grzywny od 1000 do 30000 zł. O istnieniu wykroczenia, o którym mowa w art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, będzie można mówić przede wszystkim w przypadku nieudzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy. Co do zasady pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo, przy czym na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku, co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Udzielenie urlopu powinno nastąpić zgodnie z planem urlopów bądź też po porozumieniu z pracownikiem w przypadku, gdy u danego pracodawca nie tworzy się planu urlopów.

Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym w sposób wskazany powyżej należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca września następnego roku kalendarzowego, przy czym nowy termin wykorzystania przez pracownika zaległego urlopu wypoczynkowego został wprowadzony do naszego porządku prawnego od dnia 01.01.2011 r. Jednak jak wynika ze stanowiska Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 02.12.2011 r. urlop niewykorzystany do końca 2011 r. powinien zostać również udzielony pracownikowi najpóźniej do 30 września 2012 r. W świetle stanowiska zajętego przez PIP zatem do urlopu, do którego pracownik nabył prawo w 2011 r., stosować będziemy również nową regulację. Z kolei zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 16.12.2011 r. w sprawie wykorzystania dawnych urlopów zaległych (GNP-364-4560-63-1/11/PE/RP) możliwość wykorzystania urlopów do końca września 2012 r. nie będzie jednak dotyczyć urlopów zaległych za poprzednie lata. Urlopy te powinny były zostać udzielone w terminie określonym w art. 168 k.p. w dotychczasowym brzmieniu (urlop za rok 2010 – najpóźniej do końca pierwszego kwartału 2011 r., a urlop za rok 2009 – najpóźniej do końca I kwartału 2010 r.).

Należy jednak pamiętać, że nawet naruszenie przez pracodawcę wymienionych powyżej obowiązków nie umożliwia pracownikowi samowolnego wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Jak wynika z wyroku SN z dnia 05.12.2000 r. ”zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu przez pracownika zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia nieobecności w pracy. Naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego za danym rok do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy”.

W praktyce natomiast najskuteczniejszą metodą wymuszenia na pracodawcy udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego pracownikowi jest złożenie skargi do PIP.

Zobacz szkolenia:

• Przegląd wydarzeń kadrowych 2012