Obecny stan prawny

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy, górna granica wieku dziecka to 5 lat. W świetle bowiem art. 186 § 2 kodeksu pracy urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od wskazanego powyżej urlopu, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

W aktualnym stanie prawnym rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres 4 miesięcy, co wynika wprost z obecnego art. 186 § 6 kodeksu pracy.

Wymiar oraz nowe zasady korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców dziecka od 02.01.2016 roku

Od dnia 02.01.2016 roku wymiar urlopu wychowawczego będzie nadal wynosił 36 miesięcy. Ustawodawca wydłużył jednak czas na jego wykorzystanie. Zgodnie bowiem z art. 186 § 2 kodeksu pracy w nowym brzmieniu urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

W świetle art. 186 § 6 kodeksu pracy w nowym brzmieniu z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać wymiaru przypisanego tej absencji rodzicielskiej. Jest on udzielany na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, zaś pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu, składając pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.

Urlop rodzicielski pomniejszający części urlopu wychowawczego

Nowelizacja kodeksu pracy dotycząca uprawnień rodzicielskich wprowadzi do obrotu prawnego dość ciekawą konstrukcję. Zgodnie bowiem z art. 182^1b § 3 urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu. W takiej sytuacji liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego.

Ochrona trwałości stosunku pracy

Podkreślić należy jednocześnie, iż z dniem 02.01.2016 r. do kodeksu pracy zostają wprowadzone jednoznaczne zasady dotyczące okresu ochronnego. Z art. 186⁸ § 3 kodeksu pracy w nowym brzmieniu wynika bowiem, iż w przypadku złożenia przez pracownika wniosku wcześniej niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu wychowawczego albo obniżonego wymiaru czasu pracy ochrona trwałości stosunku pracy zaczyna obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo obniżonego wymiaru czasu pracy.

Podsumowując…

Zgodnie z regułą wynikającą z art. 186 § 6 w nowym brzmieniu, do wniosku o urlop wychowawczy dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186^8a, tj. w rozporządzeniu MPiPS. Na stronie Ministerstwa odnajdziemy już projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków – aktualny z 22.10.2015 r.