Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, które prowadzą jednocześnie działalność pozarolniczą podlegają ubezpieczeniom w zależności od dochodu osiąganego ze stosunku pracy. W przypadku, gdy wynagrodzenie z tytułu zawartej umowy o pracę jest równe lub wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, z tytułu prowadzonej działalności mają obowiązek podlegać jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenia emerytalne i rentowe maja dla nich charakter dobrowolny. Jeżeli przychód, jaki osiągają z umowy o prace jest niższy, niż kwota minimalnego wynagrodzenia, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obydwu tytułów.

W przypadku ustania zatrudnienia i kontynuowania działalności gospodarczej, ubezpieczeni od dnia następnego po dniu rozwiązania stosunku pracy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzonej działalności. Jeżeli ubezpieczony nie miał zagwarantowanej płacy minimalnej i posiadał dwa obowiązkowe tytuły do ubezpieczeń, po ustaniu zatrudnienia nadal podlega obowiązkowym ubezpieczeniom jako przedsiębiorca.

Jeśli jednak z tytułu działalności podlegał jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu, ponieważ osiągany z pracy przychód przekraczał w skali miesiąca minimalne wynagrodzenie, po ustaniu stosunku pracy powinien dokonać wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego i zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne, więc nie ma obowiązku dokonywać zgłoszenia do tego ubezpieczenia.

Bardzo często zdarza się, że osoby te w trakcie zatrudnienia stają się niezdolne do pracy. Jeżeli okres orzeczonej niezdolności do pracy wykracza poza okres zatrudnienia, ubezpieczony traci prawo do zasiłku z tytułu pracowniczego. Wypłata zasiłku po ustaniu zatrudnienia może nastąpić jedynie z tytułu prowadzonej działalności. Warunkiem niezbędnym do kontynuacji prawa do wypłaty zasiłku jest jednak podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, do którego ubezpieczony powinien się zgłosić podczas przystąpienia do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w ciągu 7 dni od daty ustania stosunku pracy.  Jeżeli zrobi to w terminie późniejszym, będzie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu od dnia złożenia wniosku. Będzie to miało jednak istotny wpływ na prawo do zasiłku chorobowego i w przypadku braku kontynuacji ubezpieczenia chorobowego, ubezpieczony będzie musiał wyczekać na prawo do zasiłku z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej. Okres wyczekiwania osób podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej wynosi 90 dni.

Podstawa prawna:

• art. 4 ust. 1 pkt 2  i art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j.  Dz.U. z 2016 r. poz. 372 z późń. zm.);
• ust. 27 komentarza do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 z późń. zm.);
• art. 9 ust 1 a, art. 11 i art. 36 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 z późń. zm.)