Pracownikowi w zamian za pracę w dniu wolnym wynikającym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy przysługuje inny dzień wolny od pracy. Czy możliwe jest udzielenie pracownikowi dnia rekompensującego przed dniem wykonywania pracy w takim dniu. W niektórych sytuacjach, szczególnie gdy praca w dzień wolny przypada w końcówce okresu rozliczeniowego, takie postępowanie byłoby na rękę wielu pracodawcom, którzy za wszelką cenę chcą unikną płacenia dodatków związanych z pracą nadliczbową.
Odnosząc się do przedmiotowego problemu należy na wstępie odróżnić dwa stany faktyczne, a mianowicie sytuację, w której pracodawca harmonogramem rozkłada czas pracy pracownika nierównomiernie w poszczególnych tygodniach okresu rozliczeniowego, a więc na przykład w jednym tygodniu przewiduje wykonywanie pracy przez pracownika przez cztery dni (po 8 godzin), a w następnym tygodniu przez 6 dni. Taka sytuacja jest w pełni dopuszczalna, bowiem zasada 5-dniowego tygodnia pracy ma w naszym porządku prawnym charakter przeciętny w okresie rozliczeniowym. Przy wyznaczaniu dnia wolnego od pracy harmonogramem czasu pracy nie ma przeszkód, aby tygodnie z większą liczbą dni wolnych od pracy poprzedzały tygodnie z mniejszą liczbą dni wolnych.
Od takiej sytuacji należy jednak odróżnić sytuację, w której pracownikowi, którego harmonogram w danym dniu przewidywał dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, polecono wykonywanie ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 Kodeksu pracy wykonywanie pracy w takim dniu. Art. 1513 Kodeksu pracy nakazuje w takiej sytuacji udzielić pracownikowi w zamian inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Wspomniany przepis prawa wskazuje wyraźnie, że taki dzień wolny przysługuje pracownikowi, który „wykonywał” pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Z uwagi na posłużenie się przez ustawodawcę czasem przeszłym udzielenie dnia rekompensującego powinno nastąpić po dniu wolnym, w którym powierzono pracownikowi pracę. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że praca w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest możliwa tylko z uwagi na wystąpienie okoliczności uzasadniających powierzenie pracy w godzinach nadliczbowych, które ze swej istoty muszą zawierać w sobie element nieprzewidywalności, nagłości zdarzenia, na które pracodawca reaguje powierzeniem pracy w godzinach nadliczbowych. Uprzednie udzielanie pracownikowi dnia wolnego w zamian za niezrealizowaną pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy może w pewnych sytuacja pozostawać w sprzeczności z przesłankami uzasadniającymi powierzenie pracy w godzinach nadliczbowych. Zatem, co do zasady, dzień rekompensujący powinien zostać udzielony pracownikowi po dniu wykonywania pracy w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, a przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym takie zdarzenie miało miejsce.
Zobacz szkolenie:
