30 września to ważna data dla pracodawców. Do tego właśnie dnia należy bowiem udzielić „zaległego” urlopu wypoczynkowego. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje stosowne wynagrodzenie. Czy do urlopowej podstawy wymiaru należy wliczyć tzw. premię uznaniową?

Akty prawne związane z wynagrodzeniem urlopowym

Kwestia wynagrodzenia urlopowego została uregulowana w dwóch podstawowych aktach prawnych:

-art. 172 kodeksu pracy oraz
-rozporządzenie MPiPS z dnia 08.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Jak ustalić wysokość wynagrodzenia urlopowego…?

Zgodnie z kodeksową zasadą za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.

Szczegółowe zasady odnajdziemy w przywołanym powyżej rozporządzeniu (§ 7 - § 12). Wylicza się je dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę przepracowanych w tym okresie godzin oraz następnie mnożąc przez liczbę godzin do przepracowania w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

….nie ujmujemy w podstawie wymiaru wynagrodzenia urlopowego…

W świetle § 6 omawianego rozporządzenia wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem m.in. jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie oraz nagród z zakładowego funduszu nagród.

Zdaniem Sądu Najwyższego

Wśród wyroków SN na szczególną uwagę zasługują trzy: z 20 lipca 2000 r. (sygn. akt I PKN 17/00), z 21 września 2006 r. (sygn. akt II PK 13/06) oraz z 20 stycznia 2005 r. ( sygn. akt I PK 146/04).

W pierwszym Sąd Najwyższy uznał, iż tak zwana premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. Periodyczność świadczenia ma bowiem znaczenie drugorzędne. Jeśli jednak kryteria przyznawania są konkretne i sprawdzalne wówczas świadczenie może okazać się premią nie nagrodą - tak w wyroku z dnia 21 września 2006 r.

W świetle orzeczenia ze stycznia 2005 r. pojęcie „premia uznaniowa” jako wewnętrznie sprzeczna nie powinna być stosowana w regulaminach wynagradzania, które określają konkretne i sprawdzalne warunki jej przyznawania. Jeżeli regulamin wynagradzania pracowników określa „konkretne i sprawdzalne” warunki premiowania, to pracownik, który spełnił te warunki ma prawo do premii przewidzianej w tym przepisie.

Praktycznie…

Jeżeli więc premia uznaniowa ma charakter nagrody - co do zasady nie będzie stanowiła podstawy wynagrodzenia urlopowego. Może okazać się jednak, iż z charakteru świadczenia oraz przesłanek jego przyznawania będzie wynikało, iż kryteria są konkretne i sprawdzalne. Wówczas takie świadczenie -  jako roszczeniowe - będzie podlegało wliczeniu do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego.