Wiadomości
Prawidłowość zawarcia umowy o dzieło w orzecznictwie sądowym
12 stycznia 2015
Zgodnie z art. 627 kodeksu cywilnego przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła,
a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jak wypowiada się Sąd Najwyższy w kwestii tej umowy prawa cywilnego?
Cechy umowy o dzieło
Omawiany rodzaj „kontraktu” całkowicie podporządkowany jest unormowaniom kodeksu cywilnego. Wykonawcy dzieła mogą jednak – w zakresie wskazanym w art. 304 kodeksu pracy – podlegać ochronie w zakresie bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy. Co charakteryzuje tę umowę? Należy wymienić podstawowe jej cechy:
Omawiany rodzaj „kontraktu” całkowicie podporządkowany jest unormowaniom kodeksu cywilnego. Wykonawcy dzieła mogą jednak – w zakresie wskazanym w art. 304 kodeksu pracy – podlegać ochronie w zakresie bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy. Co charakteryzuje tę umowę? Należy wymienić podstawowe jej cechy:
- Jest to umowa rezultatu. Konieczne jest więc wystąpienie dzieła, które może mieć formę materialną lub też niematerialną. Rezultat powinien być konkretny i zindywidualizowany,
- Forma zawarcia umowy jest dowolna (niezastrzeżona w kodeksie cywilnym), może być zawarta także i ustnie. Należy jednak pamiętać o zasadach ujętych w art. 73 – 81 kodeksu cywilnego,
- Jest to umowa odpłatna, zasady wynagradzania wskazane są w kodeksie cywilnym,
- Wykonawcą dzieła może być strona umowy o dzieło lub też osoba przez niego wyznaczona. W ostatnim jednak przypadku przyjmujący wykonanie dzieła odpowiada za działania osób trzecich.
Zdaniem Sądu Najwyższego…
Warto zwrócić uwagę na dwa orzeczenia Sądu Najwyższego z 2013 roku:
Warto zwrócić uwagę na dwa orzeczenia Sądu Najwyższego z 2013 roku:
- z dnia 4 lipca 2013 roku (II UK 402/12, LEX nr 1350308) oraz
- z dnia 3 października 2013 roku (II UK 103/13, LEX nr 1455433).
W pierwszym z nich (II UK 402/12) Sąd Najwyższy stwierdził, iż „umowa o dzieło zakłada swobodę i samodzielność w wykonywaniu dzieła, a jednocześnie nietrwałość stosunku prawnego, gdyż wykonanie dzieła ma charakter jednorazowy i jest zamknięte terminem wykonania. Przyjmuje się przy tym, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt oraz być obiektywnie osiągalny i pewny. (…) Tego rodzaju postacie dzieła są rezultatami materialnymi umowy zawartej między stronami, weryfikowalnymi ze względu na istnienie wad”.
Sąd Najwyższy podkreślił także, iż w wypadku umowy o dzieło aktywność przyjmującego zamówienie ma doprowadzić do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.
… II UK 103/13, LEX nr 1455433
Z kolei w wyroku z dnia 3 października 2013 roku SN przywołał regulację art. 3531 kodeksu cywilnego, zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Zdaniem Sądu „w orzecznictwie przyjmuje się, że przedmiotem umowy o dzieło może być także utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (...) Jeśli dany wytwór niematerialny spełnia wszystkie przesłanki wymienione w powołanym przepisie, a mianowicie: stanowi rezultat pracy człowieka (twórcy), jest przejawem jego działalności twórczej i ma indywidualny charakter (…)”
W uzasadnieniu SN wskazuje, iż umowa o dzieło należy do umów rezultatu, przedmiotem której jest indywidualnie oznaczony efekt. „(…) Jeśli więc mamy do czynienia z umową o „rezultat usługi” (wytwór) - co jest podstawową cechą odróżniającą ją od umowy o pracę oraz od umowy zlecenia (świadczenia usług) - konieczne jest, aby działania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu - w postaci materialnej bądź niematerialnej”.
Sąd Najwyższy podkreślił także, iż w wypadku umowy o dzieło aktywność przyjmującego zamówienie ma doprowadzić do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.
… II UK 103/13, LEX nr 1455433
Z kolei w wyroku z dnia 3 października 2013 roku SN przywołał regulację art. 3531 kodeksu cywilnego, zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Zdaniem Sądu „w orzecznictwie przyjmuje się, że przedmiotem umowy o dzieło może być także utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (...) Jeśli dany wytwór niematerialny spełnia wszystkie przesłanki wymienione w powołanym przepisie, a mianowicie: stanowi rezultat pracy człowieka (twórcy), jest przejawem jego działalności twórczej i ma indywidualny charakter (…)”
W uzasadnieniu SN wskazuje, iż umowa o dzieło należy do umów rezultatu, przedmiotem której jest indywidualnie oznaczony efekt. „(…) Jeśli więc mamy do czynienia z umową o „rezultat usługi” (wytwór) - co jest podstawową cechą odróżniającą ją od umowy o pracę oraz od umowy zlecenia (świadczenia usług) - konieczne jest, aby działania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu - w postaci materialnej bądź niematerialnej”.
Zobacz także:
- Jak odwołać się od decyzji inspektora pracy?
- Zmiany w ubezpieczeniach społecznych wynikające z ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej
- Czy można „przesunąć” termin wykonania decyzji inspektora pracy?
Jeśli powyższy artykuł okazał się interesujący i chcieliby Państwo na bieżąco otrzymywać najnowsze aktualności branżowe na swój telefon komórkowy, wystarczy pobrać i zainstalować naszą APLIKACJĘ MOBILNĄ.
All rights reserved PCKP Data aktualizacji: 2023-03-06