Czym jest dzień wolny wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy?

W ocenie Komisji Prawnej GIP dzień wolny wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy obejmuje 24 godziny, w których pracownik zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy nie ma obowiązku wykonywania pracy i nie musi to być dzień kalendarzowy (astronomiczny). Zatem, aby uznać dany dzień za dzień wolny wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, muszą być łącznie spełnione następujące przesłanki:

• dzień wolny powinien obejmować kolejne 24 godziny,
• w dniu tym na pracowniku nie ciąży obowiązek wykonywania pracy,
• dzień ten nie musi stanowić dnia kalendarzowego (astronomicznego).

Uzasadnienie stanowiska GIP

Komisja prawna GIP uznała, iż definicji dnia wolnego wynikającego z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy należy szukać w definicjach kodeksowych niedzieli i święta. Poprzez art. 147 k.p. zostały one bowiem uznane za dni wolne od pracy równorzędne z dniami wolnymi wynikającymi z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Zdaniem Komisji przyjęta przez ustawodawcę regulacja niedzieli i święta wskazuje, iż obejmują one kolejne 24 godziny i nie pokrywają się z dobą kalendarzową (astronomiczną) oraz nie możemy ich odnieść do pojęcia doby w rozumieniu art. 128 § 3 pkt 1 k.p. Zwrócono także uwagę, iż odpoczynek tygodniowy może być udzielony w innym dniu niż niedziela, ale pod warunkiem, iż obejmować będzie kolejne 24 godziny.

Komisja podkreśliła także, iż przepisy nie uzależniają początku dnia wolnego od zakończenia poprzedniej doby lub 11 – godzinnego nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Dzień wolny nie musi zaczynać się bezwzględnie po zakończeniu poprzedniej doby pracowniczej i może obejmować część poprzedniej doby pracowniczej. Doba pracownicza to pojęcie bezwzględnie związane z rozkładem czasu pracy, normą dzienną i tygodniową pracy oraz okresem odpoczynku. Natomiast dzień wolny to także 24 godziny i wcale nie musi to być dzień kalendarzowy (astronomiczny), podobnie jak niedziela. Doba pracownicza obejmuje czas wolny. W związku z tym doba pracownicza i dzień wolny mogą się pokrywać.

Podsumowanie

Stanowisko Komisji Prawnej GIP zostało oparte na dokładnej analizie przepisów prawa oraz ich praktycznego zastosowania. Komisja ujęła dzień wolny wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy w sposób bardzo praktyczny jako kolejne 24 godziny, w czasie których na pracowniku nie ciąży obowiązek wykonywania pracy, które nie muszą pokrywać się z dobą kalendarzową (astronomiczną) i mogą częściowo obejmować dobę pracowniczą.