Przychód ze stosunku pracy zwolniony z podatku

Przychód ze stosunku pracy stanowią wszelkiego rodzaju świadczenia wypłacane przez pracodawcę na rzecz pracownika. Wskazuje na to dyspozycja art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016, poz. 2032 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Z przepisu tego wynika bowiem, iż za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na względzie powyższe, uznać należy, iż wypłacany przez pracodawcę oddelegowanemu pracownikowi dodatek za rozłąkę stanowi dla tego pracownika przychód ze stosunku pracy (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 czerwca 2009 r., nr IPPB2/415-252/09-4/MG). Korzysta on jednak ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy wolny od podatku jest dodatek za rozłąkę przysługujący na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub układów zbiorowych pracy, do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Przesłanki zastosowania zwolnienia

Przesłankę zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy stanowi wypłata dodatku za rozłąkę na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub na podstawie układów zbiorowych pracy.

Ustawodawca wskazując na ustawy odrębne i przepisy wykonawcze wydane na podstawie tych ustaw miał na myśli przepisy regulujące zasady zatrudnienia w poszczególnych grupach zawodowych, np. ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t.j. Dz.U. z 2016, poz. 1726 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 września 2006 r. w sprawie świadczeń przysługujących funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego za podróże służbowe, przeniesienia lub delegowania (Dz.U. z 2006, nr 174, poz. 1280 z późn. zm.).

Wymienienie wśród podstaw wypłaty dodatku za rozłąkę układu zbiorowego pracy ma uzasadnienie w przepisach Kodeksu pracy. W rozumieniu art. 9 § 1 k.p. układy zbiorowe pracy traktowane są jako przepisy prawa pracy.

Dodatek za rozłąkę wypłacany na innej podstawie niż przepisy odrębnych ustaw, aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz układów zbiorowych pracy, a w szczególności na podstawie regulaminu pracy lub regulaminu wynagradzania, nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia. Jak wyjaśnił bowiem Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 4 listopada 2011 r., nr ITPB2/415-748/11/MM: „Z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika wprost, że zwolnieniu podlegają tylko i wyłącznie dodatki za rozłąkę przysługujące na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz układów zbiorowych pracy. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że dodatki za rozłąkę przyznawane na innej podstawie niż wskazane w cytowanym przepisie nie są objęte przedmiotowym zwolnieniem.”.

Wymóg zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy wyłącznie do dodatku za rozłąkę wypłacanego na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub układów zbiorowych pracy został wprowadzony przez ustawę z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r., nr 226, poz. 1478).

W ten sposób ustawodawca rozstrzygnął kontrowersje związane z tym, czy ze zwolnienia korzysta świadczenie określane przez pracodawcę jako dodatek za rozłąkę i faktycznie mające taki charakter, lecz niewynikające z odrębnych przepisów.

Zakres zwolnienia

Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy ma charakter limitowany. Dodatek za rozłąkę zwolniony jest z podatku dochodowego od osób fizycznych do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Chodzi tutaj o przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013, poz. 167 z późn. zm.).

Radca Prawny

Dominika Zarzycka-Dudek

dzarzycka.dudek@pckp.pl

 

Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta

ekspert@pckp.pl