Ogólnie o zasadzie

Nowy treść art. 25¹ kodeksu pracy nie pozostawia wątpliwości. Łączny czas trwania umów zawartych na czas określony może obecnie wynosić 33 miesiące, zaś liczba takich umów maksymalnie 3. Należy pamiętać, iż dotyczy to także umów zawartych na czas określony trwających w dniu 22.02.2016 r. w następującym zakresie:

• okres 33 miesięcy jest liczony od daty wejścia w życie przepisu art. 25¹ kodeksu pracy,
• liczba umów jest uzależniona od tego, którą umową jest umowa trwająca w dniu 22.02.2016 r.

Ograniczenia uwzględniają oczywiście tzw. aneksy wydłużające czas trwania umowy, których wprowadzenie następuje mocą porozumienia stron w tym zakresie.

Dopuszczalne wyjątki

Przepisy jednak przewidują wyjątki od wskazanych powyżej zasad. Limity ograniczające zatrudnienie na podstawie umowy lub umów o pracę na czas określony nie będą dotyczyły umowy zawartej:

• w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
• w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
• gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego zapotrzebowania o charakterze okresowym i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy (art. 25¹ § 4 Kodeksu pracy).

Zdaniem MPiPS

W swoim stanowisku z 05.11.2015 r. Ministerstwo wypowiedziało się na tematu interpretacji „przyczyn obiektywnych”. W jego opinii z art. 25¹ § 1 pkt 4 wynika, iż przepis ten dotyczy okoliczności opisanych obiektywnymi przesłankami dopuszczającymi wyjście poza limit 33 i 3, które będzie można uznać za uzasadnione. W świetle stanowiska przedstawionego przez Ministerstwo „dokonanie oceny, czy zostały spełnione przesłanki określone w tym przepisie, będzie należeć w pierwszej kolejności do stron, które zawarły umowę o pracę.

W razie wątpliwości każda ze stron może się zwrócić do właściwego okręgowego inspektoratu pracy – jak bowiem wynika z art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 640), Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w tym w zakresie stosowania art. 25¹ Kodeksu pracy. Natomiast ewentualny spór między stronami stosunku pracy w tym zakresie będzie mógł być wiążąco rozstrzygnięty wyłącznie przez sąd pracy.”.

Podsumowując…

Należy przyjąć, iż podstawową zasadą jest obecnie limitowanie umów na czas określony mające na celu – zgodnie z europejską dyrektywą - realne zapobieganie nadużyciom terminowego zatrudnienia. Wyjątki wyraźnie wskazano w § 4 art. 25¹ kodeksu pracy. Mając na uwadze celowość przepisów najistotniejszym jest faktyczne i uzasadnione (usprawiedliwione) wystąpienie jednej z wskazanych przesłanek.