Urlop w trakcie porozumienia?

Oceniając atrakcyjność tego trybu ustania stosunku pracy pojawiają się pytania: czy rozwiązując umowę w trybie art. 30 § 1 pkt 1 kodeksu pracy pracownik może wykorzystać urlop wypoczynkowy? Czy można go zwolnić z obowiązku świadczenia pracy? I w końcu – czy porozumienie musi mieć natychmiastowy skutek?

Udzielenie urlopu w formie jednostronnej decyzji pracodawcy jest dopuszczalne jedynie w przypadku wypowiedzenia, co wynika wprost z art. 167¹ kodeksu pracy. Analizując aktualnie obowiązujące przepisy należy uznać, iż porozumienie stron nie wyklucza jednak takiego rozwiązania, na wypoczynek jednak pracownik musi się zgodzić.

Czy można zwolnić z obowiązku świadczenia pracy? Kiedy kończy się umowa?

Obecne regulacje prawne nie przewidują instytucji zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. Uznaje się jednak, iż takie rozwiązanie jest dopuszczalne, pod warunkiem jednak, że pracodawca uzyska zgodę pracownika. Najczęściej taka sytuacja może mieć miejsce w trakcie okresu wypowiedzenia. Wydaje się jednak, że i w przypadku porozumienia – w konkretnych sytuacjach - nie jest to wykluczone.

W nowym stanie prawnym, tj. po wejściu w życie ustawy z dnia 25.06.2015 r.
o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, instytucja zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy będzie występowała w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę (art. 36² kodeksu pracy).

Czy można uchylić się od jego skutków?

Tak. Wymaga to jednak powołania się na tzw. wady oświadczenia woli. Zgodnie bowiem z art. 82 – art. 88 kodeksu cywilnego nieważne jest lub może być oświadczenie woli:

• złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.
• złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru lub dla ukrycia innej czynności prawnej.

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia pod warunkami wynikającymi
z powołanych powyżej przepisów woli może natomiast nastąpić:

• w razie błędu co do treści czynności prawnej (w tym – podstępu) lub zniekształcenia oświadczenia woli przez osobę użytą do jego przesłania,
• pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej.

Porozumienie stron nie wyklucza odprawy

Omawiany tryb ustania zatrudnienia nie ogranicza również uprawnień pracowników związanych z ustaniem zatrudnienia z przyczyn niedotyczących pracobiorców. W świetle bowiem ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron.

Podsumowując…

Niewyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron nie powoduje automatycznie uruchomienia trybu wypowiedzenia. Wymagane jest złożenie odrębnego oświadczenia w sposób wskazany w art. 30 kodeksu pracy bądź też umieszczenie takiego rozwiązania wyraźnie w treści samego porozumienia, z zachowaniem wszystkich wymogów w/w art. 30 kodeksu pracy.

W przypadku porozumienia stron pojawiają się także elementy negatywne,
a mianowicie:

• brak dni na poszukiwanie pracy (art. 37 kodeksu pracy),
• „odroczone” prawo do zasiłku dla bezrobotnych, co wynika z art. 75 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, z wyłączeniem upadłości, likwidacji firmy, lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy

Wydaje się jednak, iż w kontekście pozostałych zalet, warto korzystać z tego rozwiązania.