W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko albo braku możliwości zapewnienia przez tę placówkę opieki nad dzieckiem, z powodu COVID-19, ubezpieczonemu, zwolnionemu od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Przysługuje on również w razie braku możliwości sprawowania opieki przez nianię lub braku możliwości sprawowania opieki przez dziennego opiekuna z powodu COVID-19.

Wspomniana powyżej regulacja ma również zastosowanie do opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy sprawują opiekę nad:

• niepełnosprawnym dzieckiem do lat 16,
• niepełnosprawnym dzieckiem do lat 18, legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• osobą do 24 lat, która ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
• albo dorosłą osobą niepełnosprawną,

na skutek zamknięcia placówki, do której dziecko/osoba dorosła uczęszcza. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi przysługuje również w przypadku, gdy placówka jest otwarta, ale nie może zapewnić opieki, np. ze względu na ograniczenie w liczbie podopiecznych.

Mocą rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 wprowadzono obowiązek zapewnienia przez szkoły podstawowe opieki dla uczęszczających do klas I-III dzieci osób:

• zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz
• realizujących zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Jeżeli jednak rodzic nie skorzysta z opieki nad dziećmi zapewnionej przez szkołę, przysługuje mu dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Natomiast jeśli rodzic skorzysta z opieki zapewnionej dzieciom przez szkołę, nie ma prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Warto pamiętać, że zasiłek ten nie przysługuje, jeśli drugi z rodziców dziecka może zapewnić dziecku opiekę (np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego czy urlopu wychowawczego).

Zasady występowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy oraz jego przyznawania nie uległy zmianie. Uprawnieni muszą złożyć oświadczenie do swojego płatnika składek (np. pracodawcy, zleceniodawcy). Natomiast przedsiębiorcy składają przedmiotowe oświadczenie bezpośrednio do ZUS.

Zasiłek ten przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku, a okresu jego pobierania nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni, ustanowionego w art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Świadczenie można pobierać za każdy dzień sprawowania opieki. Warto jednak zwrócić uwagę, że jako okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w oświadczeniu można wskazać zarówno okres „od-do”, ale także poszczególne dni, w których realnie dana osoba sprawuje opiekę nad dzieckiem. Można wyłączyć z tego okresu dni, w których dziecko mogłoby mieć zapewnioną opiekę przez inną osobę, oraz te, które nie są dla tej osoby dniami pracującymi, na przykład soboty i niedziele.