Doba pracownicza oraz definicja niedzieli

Zgodnie z art. 128 § 3 pkt 1 kodeksu pracy przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Punktem odniesienia będzie więc ogólny rozkład czasu pracy (regulamin pracy lub obwieszczenie) lub też tzw. harmonogram czasu pracy.

W sposób odrębny ustawodawca zdefiniował niedzielę i święto. Zgodnie bowiem z art. 151⁹ kodeksu pracy za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu. Jest to regułą, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.

Rozkład czasu pracy

Z dniem 23 sierpnia 2013 roku ustawodawca wprowadził zasadę planowania pracy (art. 129 § 3 kodeksu pracy), ustanawiając od niej kilka wyjątków (art. 129 § 4 kodeksu pracy). Wskazał także dopuszczalne formy grafików oraz obowiązek oraz termin ich przekazania indywidualnie dla każdego z pracowników. Planując pracę zatrudnionym pracodawca musi pamiętać o zachowaniu kilku parametrów, m.in. nieuwzględnianiu godzin nadliczbowych, zapewnieniu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, dobowego i tygodniowego odpoczynku czy też raz na cztery tygodnie niedzieli wolnej od pracy.

Niedziela w prawie wewnątrzzakładowym

W świetle art. 104 § 1 oraz art. 104¹ § 1 kodeksu pracy pracodawca mający obowiązek tworzyć regulamin pracy powinien w nim zawrzeć informacje związane organizacją i porządkiem w procesie pracy w zakładzie, m.in. systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęty okres rozliczeniowy. Pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników powyższe ustalenia powinien spisać w tzw. obwieszczeniu (art. 150 § 1 kodeksu pracy).

W ramach regulacji związanych z rozkładem czasu pracy należy uwzględnić: dni pracy oraz dni wolne od pracy, godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy (w tym – zmianowość) oraz inne kwestie bezpośrednio związane z pracą w poszczególnych dniach. Należy do nich m.in. praca w niedziele i święta. Z treści powołanego powyżej przepisu art. 151⁹ kodeksu pracy wyraźnie wynika, iż zasadą ustanowioną przez prawodawcę jest niedziela / święto jako: 6.00-6.00.

Skutek „zachodzenia” dób (pracowniczej i niedzieli)

Jeśli więc w prawie wewnątrzzakładowym pracodawca nie ustalił innych godzin niedzieli / święta – wówczas zastosowanie mają powołane powyżej przepisy prawa powszechnego. Uznając więc, iż pojęcie ustawowe niedzieli jest wiążące, należy przyjąć, iż godziny pracy występujące w obrębie tej definicji są godzinami pracy w niedzielę. Jako takie podlegają wszelkim zasadom związanym z dopuszczalnością oraz rekompensatą pracy w tym dniu. Nie ma przy tym znaczenia, iż praca w tych godzinach jest przypisana do doby sobotniej, ponieważ art. 1519 kodeksu pracy jest przepisem szczególnym.

Podsumowując…

W opisanym przez Panią stanie faktycznym nie dookreśliła Pani, czy w prawie wewnątrzzakładowym pracodawca nie wskazał innych niż kodeksowe godzin niedzielnych. Odpowiedź na Pani pytanie jest bowiem od tego uzależniona. Jeśli tego nie uczynił to wówczas 1 godzina pracy pomiędzy 6.00 a 7.00 rano w niedzielę będzie przypisana do niedzieli, a co za tym idzie – nie można tego dnia określić jako „wolnej niedzieli”. Jeśli natomiast pracodawca podał inne godziny pracy niedzielnej to porównania należy dokonać z postanowieniami wewnątrzzakładowymi.