Odpowiedź:

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dostarczenie pracownikom, nieodpłatnie, środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy (art. 237⁶ § 1 k.p.). Z przedmiotowym obowiązkiem koresponduje § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 roku, nr 148, poz. 973 z póź. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, nakładający na pracodawcę powinność zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza. Powinność ta odnosi się do pracowników świadczących pracę na stanowisku komputerowym (w rozumieniu § 2 pkt 2 rozporządzenia) przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, tj. co najmniej 4 godziny dziennie (§ 2 pkt 4 rozporządzenia). Przy czym konieczność stosowania okularów do pracy na stanowisku komputerowym musi zostać stwierdzona w oparciu o wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej.

Przepisy rozporządzenia nie określają sposobu w jaki pracodawca powinien wywiązać się z obowiązku zapewnienia pracownikom okularów korekcyjnych. Z tej przyczyny, zasady realizacji przedmiotowego obowiązku zazwyczaj szczegółowo określają przepisy wewnątrzzakładowe. Najczęściej wybieraną przez pracodawców formą realizacji obowiązku zapewnienia pracownikom okularów korekcyjnych jest refundacja kosztów zakupu okularów w oparciu o przedstawioną przez pracownika fakturę.

Żaden przepis prawa nie zobowiązuje pracownika do zwrotu okularów korekcyjnych lub poniesionych przez pracodawcę kosztów zapewnienia tych okularów. Przepisy nie statuują takiego obowiązku również w przypadku rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca nie może zatem domagać się od pracownika, w przypadku rozwiązania stosunku pracy, zwrotu okularów korekcyjnych, bądź zwrotu kwoty refundacji.

Pracodawca nie może wprowadzić w regulacjach wewnątrzzakładowych przepisów zobowiązujących pracowników do zwrotu okularów korekcyjnych lub zwrotu poniesionych przez pracodawcę kosztów z tytułu zapewnienia okularów korekcyjnych. Taka regulacja byłaby nieważna, gdyż pogarszałaby sytuację pracownika w stosunku do przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Stosownie bowiem do dyspozycji art. 18 § 1, 2 k.p.: Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Mając na względzie powyższe, żądanie Pańskiego pracodawcy należy uznać za bezpodstawne. Nie jest on bowiem uprawniony do żądania zwrotu kosztów refundacji okularów korekcyjnych.