Badania lekarskie pracowników, którzy nie będąc kierowcami, użytkują w pracy samochód służbowy (np. przedstawiciel handlowy), od zawsze budziła ogromne kontrowersje. Można nawet spotkać się z opiniami, w świetle których pracodawca jest zobowiązany poddać takich pracowników badaniom psychologicznym (bezspornie wymaganym wobec kierowców zawodowych). Zmiany w prawie, które przyniósł nam w tym zakresie 2011 rok, spowodowały w tym zakresie jeszcze więcej zamieszania.

Od 29 czerwca 2011r. obowiązują bowiem zmiany w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami z 15 kwietnia 2011 r. (DzU. Z 2011r. nr 88, poz. 503). Znowelizowane przepisy poszerzają zakres obowiązkowych badań, którym należy poddać osobę posiadającą prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E, T, która kieruje pojazdem w ramach obowiązków służbowych. W odniesieniu do takiej osoby obligatoryjne stanie się (przed dopuszczeniem do wykonywania obowiązków związanych z kierowaniem pojazdem) poddanie takiej osoby specjalistycznym badaniom wzroku (m.in. widzenie zmierzchowe, reakcja na zjawisko olśnienia, widzenie stereoskopowe) oraz słuchu.

Biorąc pod uwagę niebezpieczeństwa grożące uczestnikom ruch drogowego rozszerzenie zakresu obligatoryjnych badań lekarskich nie powinno budzić sprzeciwu. Spowoduje to jednak znaczący wzrost kosztów badań lekarskich pracowników (które bezwzględnie w obowiązującym stanie prawnym muszą ponosić pracodawcy).

Pewnym zaskoczeniem jest jednak to, że nowa regulacja obejmuje wszystkie osoby, które posiadając prawo jazdy określonej kategorii, kierują pojazdem w ramach obowiązków służbowych. Obowiązek przeprowadzenia dodatkowych badań dotyczy więc nie tylko pracowników, którzy w sposób stały i systematyczny użytkują samochód służbowy (np. przedstawiciel handlowy, przedstawiciel medyczny, serwisant, kadra kierownicza), lecz również np. pracownika zatrudnionego przy pracy biurowej, któremu doraźnie wydano polecenia odbycia podróży służbowej przy użyciu samochodu służbowego bądź samochodu prywatnego (w tym przypadku przy rekompensacie poniesionych przez pracownika kosztów).

Zmienione przepisy nie rodzą jednak obowiązku poddania wszystkich pracowników, którzy potencjalnie mogą wykonując obowiązki służbowe używać samochodu, ponownym badaniom lekarskich. Dotychczas wydane orzeczenia lekarskie zachowują bowiem ważność, a nowe przepisy znajdą zastosowanie wyłącznie do badań przeprowadzanych po 29 czerwca 2011r. (czyli na przykład zmieniony zakres badań pracodawca będzie musiał uwzględnić podczas poddawania pracownika okresowym badaniom profilaktycznym, których termin przypadnie po 29 czerwca 2011r.).

Nowe obowiązki dotyczą jednak nie tylko pracowników, lecz również osób świadczących pracę na innej odstawie niż stosunek pracy np. umowa zlecenie czy kontrakt menadżerski. W tym przypadku nowe przepisy nie narzucają obowiązku poniesienia kosztów dodatkowych badań lekarskich przez podmiot zatrudniający, gdyż w takim przypadku to strony umowy określają, kto i w jakim zakresie partycypuje w kosztach poddania zleceniobiorcy wymaganym przy wykonywanej przez niego pracy badaniom lekarskim.