W przypadku zleceniobiorców, za których składki na ubezpieczenia przekazuje do ZUS zleceniodawca, warunek ten należy rozumieć jako podleganie przez okres 6 miesięcy ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia.

Natomiast warunek opłacania składek powinien być spełniony w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, osób z nimi współpracujących, a także osób duchownych będących płatnikami składek na własne ubezpieczenia. Zgodnie z art. 4 pkt 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osobą sprawującą osobistą opiekę na dzieckiem jest osoba sprawująca taką opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. W świetle tego przepisu osoba spełniająca określone ustawą warunki może przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tytułu sprawowania osobistej opieki kolejno nad kilkorgiem dzieci.

Warunek prowadzenia pozarolniczej działalności przez okres co najmniej 6 miesięcy jest spełniony także wtedy, gdy osoba podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzonej działalności dobrowolnie (na swój wniosek) i opłacała składki. Przepis art. 6a ust. 1 pkt 3 ustawy (pojęcie zleceniobiorcy) ma również zastosowanie wobec niani, która zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45, poz. 235, ze zm.) sprawuje opiekę nad dzieckiem na podstawie umowy o świadczenie usług. Koniecznym warunkiem objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem byłoby zaprzestanie wykonywania umowy uaktywniającej.

Zarówno z brzmienia art. 6a ust. 1 jak i art. 6b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bądź ubezpieczeniu emerytalnemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami sprawującymi osobistą opiekę nad dzieckiem. W konsekwencji ubezpieczeniom tym nie podlegają osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem poza granicami Polski. Wyjątkiem są osoby sprawujące co do zasady opiekę w Polsce, a których wyjazd poza terytorium kraju ma charakter krótkotrwały. Warunek „co najmniej 6 miesięcy", o którym mowa w art. 6a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest spełniony także w przypadku, gdy osoba została objęta ubezpieczeniami społecznymi w trakcie miesiąca a następnie podlegała tym ubezpieczeniom przez okres 6 miesięcy.

Możliwe jest objęcie odpowiednimi ubezpieczeniami osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem z dniem wcześniejszym niż dzień złożenia oświadczenia, o ile osoba ta o to wnioskuje i pod warunkiem, że ten dzień jest dniem wolnym od pracy.

Warunek podlegania ubezpieczeniom przez 6 miesięcy, o którym mowa w art. 6a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest też spełniony w przypadku, gdy w tym okresie osoba podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z kilku tytułów wymienionych w art. 6a ust. 1 pkt 1-5, ale z żadnego przez pełne 6 m-cy. Zlicza się wówczas następujące bezpośrednio po sobie okresy ubezpieczeń uprawniające do skorzystania z ubezpieczeń w związku z osobistą opieką nad dzieckiem.

Nie jest natomiast dopuszczalne zliczanie okresów ubezpieczeń aktualnych i sprzed zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli zawieszenie to nie było związane ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem. W przypadku małżonków podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym przez jedno z nich, uniemożliwia podleganie odpowiednim ubezpieczeniom z tytułu sprawowania osobistej opieki nad drugim dzieckiem. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku osób samotnie wychowujących dziecko. Sytuacja ubezpieczeniowa jednego małżonka nie powinna mieć wpływu na sytuację drugiego. Prawo do podlegania odpowiednim ubezpieczeniom z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przysługuje przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, osobom fizycznym, które przedłożą orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, niezależnie od tego czy w orzeczeniach tych zawarto wskazania dotyczące potrzeby osobistej opieki.