Zapomoga wypłacona pracownikowi w związku z zaistnieniem indywidualnych zdarzeń losowych, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią stanowi dla niego jednorazową pomoc finansowa. Ma ona na celu wsparcie pracownika w trudnej sytuacji życiowej, w jakiej się znalazł. W związku z tym ma ona charakter bezzwrotny.

Zasady przyznawania i wysokość przedmiotowego świadczenia winny określać odpowiednie przepisy. Zazwyczaj są to przepisy wewnątrzzakładowe. Stosowne regulacje zawierają również przepisy powszechnie obawiającego prawa, np. art. 72 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela przyznaje nauczycielom prawo do zapomogi zdrowotnej. Zdarzają się również sytuacje, iż pomimo braku stosownej regulacji prawnej pracodawca podejmuje decyzję o jej wypłacie.

Zapomoga stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej ustawą.

Rzeczony przychód zwolniony jest z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

1. z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
2. z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6.000 zł.

Warunkiem skorzystania przedmiotowego świadczenia ze zwolnienia z podatku jest to, aby zostało ono wypłacone w związku ze zdarzeniem losowym, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 5 sierpnia 2013 r. zwrócił bowiem uwagę, iż „podmiot wypłacający zapomogę powinien każdorazowo oceniać, czy przesłanki do jej otrzymania przez podatnika mieszczą w przypadkach wymienionych w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz, czy kwota zapomogi nie przekracza wskazanego limitu. Natomiast osoba starającą się o świadczenie z tytułu długotrwałej choroby winna ten fakt udowodnić stosownymi dowodami, bowiem ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.”.

W języku potocznym pod pojęciem zdarzenia losowego rozumie się zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli człowieka, którego nie można uniknąć, pomimo zachowania należytej staranności.

Klęskę żywiołową stanowi zdarzenie spowodowane działaniem sił przyrody, np. powodzie, huragany, gradobicie.