Płatnik składek, który posiada zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne może złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rozłożenie tego zadłużenia na raty (tzw. układ ratalny). Jeżeli ZUS uzna, że ze względów gospodarczych lub innych przyczyn wniosek zasługuje na uwzględnienie wówczas rozkłada należności na raty w formie umowy między organem i dłużnikiem.

Jednak w myśl art. 29 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) odroczenie terminu płatności może dotyczyć jedynie należności finansowanej przez płatnika składek. Zatem nie podlegają rozłożeniu na raty składki finansowane z własnej pensji przez ubezpieczonych (pracowników, osób wykonujących pracę nakładczą, członków spółdzielni, zleceniobiorców, posłów i senatorów). Oznacza to, że z ulgi w opłacaniu składek może skorzystać jedynie płatnik, który, wcześniej zapłaci składki finansowane przez ubezpieczonych.