Co do zasady, pracodawca ma obowiązek stosować wyższą stawkę podatkową, w przypadku gdy dochód podatnika uzyskany od początku roku przekroczy kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali. Z dyspozycji art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika bowiem, iż zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy, za miesiące od stycznia do grudnia, z zastrzeżeniem ust. 1a, wynoszą:

1. za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2. za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Do obliczania i pobierania w ciągu roku wyższej zaliczki na podatek dochodowy pracodawca będzie również zobowiązany, w sytuacji gdy pracownik złoży wniosek o obliczanie i pobieranie w ciągu roku wyższej zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie z art. 41a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33-35 i art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na wniosek podatnika obliczają i pobierają w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, wyższą stawkę podatkową określoną w tej skali.

Pracodawca jest związany wnioskiem pracownika o obliczanie i pobieranie w ciągu roku wyższej zaliczki na podatek dochodowy. Inaczej mówiąc, w razie jego złożenia pracodawca musi obliczyć i pobrać podatek według wyższej stawki podatku.

Ustawodawca nie ustanowił terminu, w którym przedmiotowy wniosek powinien zostać złożony, ani nie ustanowił jego wzoru.

Pracodawca z własnej inicjatywy nie może zacząć obliczać i pobierać zaliczki na podatek według wyższej stawki podatkowej. Stawkę tę pracodawca obowiązany jest stosować jedynie w przypadku, gdy dochód pracownika uzyskany od początku roku przekroczy kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali lub gdy podatnik złoży wniosek o obliczanie i pobieranie w ciągu roku wyższej zaliczki na podatek dochodowy.