Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz.800 ze zm.) świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy rozwiązali stosunek pracy lub stosunek pracy wygasł w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1, 5c i 7 Karty Nauczyciela oraz zostały spełnione pozostałe warunki wymienione w art. 4.

Ostatnim zatrudnieniem przed dniem zgłoszenia wniosku musi być zatem praca w charakterze nauczyciela. W związku z powyższym prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego nie nabywają nauczyciele, którzy – po rozwiązaniu stosunku pracy nauczycielskiej a przed wystąpieniem z wnioskiem o to świadczenie – podejmują inne zatrudnienie lub działalność zarobkową, objętą obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Z treści art. 4 powyższej ustawy nie wynika jednak, aby przeszkodą do przyznania świadczenia było objęcie z mocy prawa ubezpieczeniem społecznym rolników lub ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi duchownych – bez względu na to, jaki okres upłynął od momentu rozwiązania stosunku pracy nauczycielskiej do dnia złożenia wniosku o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.