Urlop okolicznościowy jest szczególnym rodzajem zwolnienia od pracy. Przysługuje w związku z istotnymi zdarzeniami w życiu: urodzinami dziecka, ślubem, śmiercią osoby bliskiej.

Wymiar urlopu okolicznościowego określa § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Z przepisu tego wynika, iż wymiar urlopu okolicznościowego wynosi:

1. 2 dni - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
2. 1 dzień - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Urlop okolicznościowy udzielany jest na wniosek pracownika. Przepisy wewnątrzzakładowe mogą wymagać, aby pracownik potwierdził posiadanie uprawnienia do zwolnienia przedłożeniem stosowanego dokumentu, np. aktu urodzenia czy aktu małżeństwa.

W tym samym czasie pracownik może pozostawać w więcej niż w jednym stosunku pracy. W takim przypadku u każdego z pracodawców pracownik nabywa odrębnie uprawnienia związane z pozostawaniem w zatrudnieniu, w szczególności prawo do urlopu wypoczynkowego czy prawo do wynagrodzenia za pracę. Uznać zatem należy, iż u każdego pracodawcy, z którym w tym samym czasie pracownik pozostaje w stosunku pracy, może on skorzystać z urlopu okolicznościowego udzielanego w związku ze określonym zdarzeniem w życiu.

W doktrynie wskazuje się, iż u każdego z pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w tym samym czasie w stosunku pracy, termin wykorzystania urlopu okolicznościowego winien się pokrywać. Zwrócono bowiem uwagę, iż w sytuacji gdy w danym dniu pracownik korzystałby ze zwolnienia od pracy u jednego pracodawcy, a u drugiego musiałby przyjść do pracy, urlop okolicznościowy nie spełniałby swoich celów. Argument ten ulega osłabieniu, w przypadku gdy w dniu, w którym pracownik korzysta z urlopu okolicznościowego, u drugiego pracodawcy ma dzień grafikowo wolny do pracy.