Pracownicy podlegają obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym, bez względu na wymiar czasu pracy w ramach stosunku pracy, posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń, uprawnienie do emerytury lub renty lub też posiadanie statusu studenta bądź ucznia. Pracownik obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz chorobowemu i wypadkowemu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku, z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych.

Osoba, która w trakcie urlopu bezpłatnego rozpocznie świadczenie pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług na rzecz podmiotu, z którym pozostaje w stosunku pracy, podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach ogólnych określonych dla zleceniobiorców. Do tej osoby nie ma zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przepis ten także nie ma zastosowania do osoby, która w trakcie urlopu bezpłatnego rozpocznie świadczenie pracy na podstawie umowy zlecenia w innym podmiocie niż pracodawca, który ją zatrudnia, i w ramach tej umowy będzie wykonywała pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Będzie ona podlegała ubezpieczeniom jako zleceniobiorca.

Wyżej wymieniona osoba, tj. pracownik w trakcie urlopu bezpłatnego, który zawrze z własnym pracodawcą w tym okresie umowę o dzieło, nie będzie również podlegał z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym. W takim przypadku umowa o dzieło nie stanowi bowiem tytułu do ubezpieczeń społecznych.