21 marca b.r. pozornie złagodzony został obowiązek poddawania pracownika wstępnym badaniom lekarskim, w sytuacji gdy ponownie podejmuje on zatrudnienie u tego samego pracodawcy. W świetle nowych przepisów pracodawca nie ma obecnie obowiązku podania pracownika wstępnym badaniom lekarskim, gdy pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a ponownym zatrudnieniem pracownika u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku bądź na stanowisku o takich samych warunkach pracy upłynie nie dłużej niż 30 dni.
W stanie prawnym obowiązującym do 21 marca 2011r. wstępnym badaniom lekarskim podlegały osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Przepisy wprowadzały jeden wyjątek od wskazanej powyżej reguły, bowiem badaniom wstępnym nie podlegały osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. Obowiązek poddania pracownika wstępnym badaniom lekarskim nie powstawał zatem w sytuacji gdy kontynuował on zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy dotyczącej tego samego stanowiska lub stanowiska o takich samych warunkach pracy, o ile orzeczenie lekarskie wydane podczas poprzednich badań profilaktycznych zachowywało jeszcze aktualność. W praktyce egzekucja wskazanego przepisu nie była często aż tak rygorystyczna. Organy kontroli dość powszechnie tolerowały sytuację, gdy występowała przerwa w zatrudnieniu (czasem trwająca nawet kilka miesięcy), po której pracownik ponownie podejmował zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy na dotychczasowym stanowisku, w której honorowano ważność orzeczenia lekarskiego wydanego w trakcie trwania poprzedniej umowy o pracę. Przykładem bodajże najbardziej typowym takiej sytuacji była sytuacja prawna pracownika zatrudnionego na stanowisku palacza c. o., który systematycznie powracał do pracy po kilkumiesięcznej przerwie w zatrudnieniu.
W świetle nowego brzmienia art. 229 Kodeksu pracy ustawodawca zrezygnował z wymogu następowania jednej umowy o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu bądź wygaśnięciu poprzedniej. Nie oznacza to jednak, że poprawił faktycznie sytuację prawną pracodawców. Nowa regulacja zwalnia pracodawcę z obowiązku poddania pracownika wstępnym badaniom lekarskim w sytuacji, gdy pomiędzy tymi umowami istnieje przerwa w zatrudnieniu, przy czym nie może być ona dłuższa niż 30 dni. Nadal zostaje jednak utrzymany wymóg podjęcia przez pracownika pracy u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku bądź na stanowisku o takich samych warunkach pracy, co zajmowane poprzednio.
Zatem każda zmiana pracodawcy związana z definitywnym rozwiązaniem stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, nawet jeśli pracownik będzie wykonywał pracę na takim samym stanowisku, będzie rodziła bezwzględny obowiązek poddania wstępnym badaniom lekarskim. A ta sytuacja jest właśnie najczęściej podnoszonym przykładem, w którym poddawanie pracownika wstępnym badaniom lekarskim wydaje zbędnym, biurokratycznym obowiązkiem. Stanów faktycznych, w których nowa regulacja znajdzie zastosowanie, nie będzie więc w praktyce zbyt wiele. Będą one dotyczyły sporadycznie występujących w praktyce kilkudniowych przerw w zatrudnieniu, które występują przy zatrudnieniu na podstawie terminowych umów o pracę.
Można się natomiast spodziewać, że skutkiem nowelizacji będzie usztywnienie dotychczasowej praktyki organów kontroli w odniesieniu do pracowników sezonowych. Wobec wskazania przez ustawodawcę granicznej przerwy w zatrudnieniu, której przekroczenie powoduje powstanie bezwzględnego obowiązku poddania pracownika profilaktycznym badania lekarskim (30 dni), można oczekiwać, że w sytuacji występowania dłuższych przerw w zatrudnieniu związanych z sezonowością zapotrzebowania na pracę określonej osoby, organy kontroli nie będą uznawały za ważne orzeczeń lekarskich wydanych w trakcie trwania poprzedniej umowy, nawet jeśli nie upłynął jeszcze wskazany w konkretnym orzeczeniu termin poddania pracownika kolejnym badaniom profilaktycznym.
