Okoliczności sprawy II PK 189/14

W ramach zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej powódka w dniu 15 stycznia 2002 r. zawarła z pozwanym na czas nieokreślony umowę o świadczenie usług. Zobowiązana była do prowadzenia działalności marketingowej polegającej na prezentacji i promocji wydawnictw pozwanego.

Powódka miała określony obszar, na którym wykonywała powierzone jej obowiązki, ustalone wynagrodzenie za wykonywane czynności, a obowiązki, które miała wykonać, były szczegółowo opisane w załączniku do zawartej umowy. Powódka wykonywała czynności osobiście i wyłącznie na rzecz pozwanego.

W związku z ciążą powódka poprosiła pozwanego, aby łączący strony stosunek prawny został zastąpiony umową o pracę. Taka umowa o pracę pomiędzy stronami została zawarta na czas określony od 2 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. na stanowisku specjalisty ds. promocji i sprzedaży. Po rozwiązaniu umowy z upływem okresu, na który została zawarta, powódka poinformowała koordynatora ds. reprezentantów handlowych, iż chciałaby, aby łączący ich stosunek prawny nadal był stosunkiem pracy. Zaproponowano jej jednak umowę o współpracy.

W obawie przed trudnościami ze znalezieniem innej pracy powódka przystała na tę propozycję i w dniu 1 stycznia 2008 r. strony zawarły umowę o współpracy na czas nieokreślony. Powódka zobowiązana była, podobnie jak w przypadku poprzednich umów łączących ją z pozwanym, do świadczenia usług marketingowych na rzecz pozwanego.

Orzeczenie Sądu Najwyższego

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 5 września 2013 r. ustalił, że w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 25 grudnia 2010 r. powódkę oraz pozwanego łączył stosunek pracy. Stwierdził, że łączący strony stosunek prawny miał charakter wzajemny.  Powódka świadczyła osobiście na rzecz pozwanego pracę za wynagrodzeniem w ustalonej przez strony wysokości oraz zgodnie z wyznaczonym przez pozwanego planem lub przydzielonymi jej zadaniami. Wykonywała swoje obowiązki pod kierownictwem pozwanego, co przejawiało się przede wszystkim w zobowiązaniu jej do korzystania z systemu, w którym musiała uzupełniać kalendarz z planem pracy na dany tydzień. Terminowe uzupełnianie kalendarzy było w sposób stały monitorowane przez koordynatorów regionalnych. Nie mogła autonomicznie określać sposobu wykonywania nałożonych na nią obowiązków, ponieważ to dział marketingu pozwanego decydował o tym, jak ma przebiegać promocja oferowanych produktów. Świadczona przez powódkę praca miała charakter trwały i ciągły. Wykonywała pracę codziennie, w określonym przez pozwanego czasie.

Pozwany złożył apelację od wskazanego powyżej wyroku. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 14 lutego 2014 r. oddalił apelację podzielając w całości ustalenia faktyczne i rozważania Sądu pierwszej instancji.

W dniu 24.06.2015r. SN oddalił skargę kasacyjną pozwanego utrzymując tym samym w mocy wyrok ustalający stosunek pracy. W uzasadnieniu SN wskazał, iż wola stron może mieć decydujące znaczenie tylko wtedy, gdy zawarta umowa wykazuje wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem.