Prawo do świadczeń z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków ustawowych wymaganych do nabycia tego prawa.

Od tej zasady ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) przewiduje wyjątek ujęty w art. 100 ust. 2. Otóż jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do świadczeń powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

Zatem osoby, które spełniły wszystkie warunki do przyznania świadczeń emerytalno-rentowych w czasie pobierania zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia, prawo tych świadczeń uzyskają jednak później niż ono faktycznie powstało. Przepisy prawa nie przewidują możliwości rezygnacji z pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (art. 92 kodeksu pracy w zw. z art. 84 k.p.) w celu wcześniejszego - niż jest to określone w art. 100 ust. 2 - nabycia prawa do emerytury lub renty.

Zasada określona w art. 100 ust. 2 nie ma zastosowania do nowych emerytur, tj. przyznawanych na warunkach art. 24 dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. czyli kobiet, które ukończyły 60 lat i mężczyzn, którzy ukończyli 65 lat (art. 100 ust. 3).

Rozważając kwestię prawa do świadczeń emerytalno-rentowych należy jednak pamiętać, że odrębnie uregulowana jest kwestia wypłaty tych świadczeń.

W myśl art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Każda osoba zainteresowana uzyskaniem emerytury bądź renty musi zatem złożyć stosowny wniosek by została zrealizowana wypłata należnego świadczenia.