Sposób określenia miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę zawieranej z pracownikiem firmy budowlanej. Cechą szczególną wykonywania pracy w tym zawodzie jest zmienność miejsca wykonywania pracy, powodowana wykonywaniem pracy (prac budowlanych) w różnych lokalizacjach, przy czym poszczególne pobyty trwają zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy. Trudno taki wyjazd, który jest zdarzeniem normalnym, typowym, a nie incydentalnym, traktować za podróż służbową.
Ta nietypowość warunków wykonywania pracy powoduje, że rozwiązania przyjmowane przez strony w zakresie określenia miejsca wykonywania pracy są dość różnorodne. W umowach zawieranych z pracownikami budowlanymi dość często można spotkać takie konstrukcje jak „budowy prowadzone przez pracodawcę”, „miejsce wykonywania pracy według wskazań pracodawcy” lub na przykład „siedziba pracodawcy – Warszawa oraz inne miejscowość, w których pracodawcę będzie realizował inwestycje budowlane”.
O ile ułomność dwóch pierwszych rozwiązań nie powinno budzić wątpliwości, gdyż w istocie spotykamy się w opisanych sytuacjach z brakiem określenia miejsca wykonywania pracy, o tyle pewnego komentarza wymaga szczególnie trzeci z podniesionych przykładów, w którym występuje określenie geograficzne („Warszawa”), uzupełnione o sformułowanie otwarte („inne miejscowość, w których pracodawcę będzie realizował inwestycje budowlane”). Dwa pierwsze przykłady bezspornie nie spełniają wymogu konkretności. Jest to, oprócz adekwatności miejsca wykonywania pracy do rodzaju pracy wykonywanej przez pracownika, podstawowy wymóg jaki stawia się woli stron wyrażanej w umowie o pracę. W konsekwencji miejsce wykonywania pracy określone jako „budowy prowadzone przez pracodawcę” nie ogranicza w żaden sposób miejsca wykonywania pracy i rodzi już na wstępie sytuacji sporną, co do uprawnienia pracownika do otrzymywania świadczeń z tytułu podróży służbowych.
Zaznaczyć należy również, że wbrew pojawiającym się poglądom pracownika budowlanego trudno uznać za pracownika mobilnego, który wykonując swoje normalne obowiązki pracownicze przemieszcza się po określonym obszarowo miejscu wykonywania pracy. W odniesieniu do takich pracowników co do zasady stosować winniśmy pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z 19 listopada 2008 r.(sygn. akt II PZP 11/08), w świetle której kierowca transportu międzynarodowego odbywający podróże w ramach wykonywania umówionej pracy i na określonym w umowie obszarze jako miejsce świadczenia pracy nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 § 1 Kodeksu pracy. Co prawda znaczenie tej uchwały w odniesieniu do kierowców zawodowych wskutek zmian w ustawie o czasie pracy kierowców zmalało, to jednak przedmiotowa uchwała w dalszym ciągu znajduje zastosowanie w odniesieniu do innych zawodowych, których wykonywanie wiąże się z pozostawaniem pracownika mobilnego w nietypowej podróży służbowej.
Charakter pracy pracowników zatrudnionych w budownictwie wyklucza więc ich zakwalifikowanie jako pracowników mobilnych. Specyfika pracy w budownictwie polega na zmienności miejsca wykonywania pracy w dłuższych okresach czasu, ale nie wiąże się ze stałym przemieszczaniem po określonym obszarze, tak jak ma to miejsce na przykład w odniesieniu do przedstawicieli handlowych.
Biorąc pod uwagę powyższe wątpliwości za optymalne rozwiązanie należy uznać praktykowaną szkołę polegającą na czasowym zmienianiu miejsca wykonywania pracy w zawieranej przez strony umowie o pracę. W takim przypadku – gdy strony aneksem zmienią określone w umowie p racę miejsce wykonywania pracy na lokalizację zgodną z budową, na której świadczy pracę pracownika- pobyt pracownika nie będzie wiązał się z koniecznością wypłacania pracownikowi świadczeń związanych z podróżą służbową.
