Prawo do odprawy pośmiertnej

Przepis art. 93 k.p. przyznaje małżonkowi oraz innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.) prawo do odprawy pośmiertnej.

Przesłanką uzyskania tego świadczenia jest śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby (art. 93 § 1, 4 k.p.). Jeżeli pracownik był zatrudniony u kilku pracodawców, odprawa przysługuje od każdego z nich.

Wysokość odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia pracownika u pracodawcy. Stanowi ona równowartość:

1. jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;
2. trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;
3. sześciomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat (art. 93 § 2 k.p.).

Kwotę odprawy pośmiertnej dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych do niej członków rodziny, a jeżeli uprawnionym do odprawy pośmiertnej jest tylko jeden członek rodziny, przysługuje mu połowa kwoty odprawy  (art. 93 § 5, 6 k.p.).

Odprawa pośmiertna nie przysługuje, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie i wypłacane przez firmę ubezpieczeniową odszkodowanie jest nie niższe niż kwota odprawy. W sytuacji gdy odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca wypłaca uprawnionym kwotę stanowiącą różnicę między oboma świadczeniami (art. 93 § 7 k.p.).

Dodać należy, iż przepisy wewnątrzzakładowe również mogą przewidywać prawo do odprawy pośmiertnej. W takim przypadku powinny one określać przesłanki nabycia prawa do tej odprawy, podmioty uprawnione do jej otrzymania oraz jej wysokość.

Zwolnienie z podatku

Odprawa pośmiertna stanowi dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Korzysta on jednak ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.), stanowi bowiem, iż wolne od podatku dochodowego są odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe.

Przedmiotowe zwolnienie zastosowanie ma nie tylko do odprawy pośmiertnej, o której mowa w art. 93 k.p. Ma ono również zastosowanie do odpraw pośmiertnych, do których prawo statuują inne przepisy, w tym także wewnątrzzakładowe. Zwrócił na to uwagę Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8 maja 2013 r., nr IPPB2/415-234/13-2/E. W jego ocenie „z uwagi na fakt, iż z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, że ma on zastosowanie wyłącznie do odpraw pośmiertnych uregulowanych w art. 93 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), otrzymana przez członków najbliższej rodziny zmarłego pracownika odprawa pośmiertna będzie korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.”.

Radca Prawny

Dominika Zarzycka-Dudek

dzarzycka.dudek@pckp.pl

 

Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta

ekspert@pckp.pl