Jesień to tradycyjnie czas wspólnych wyjazdów wspieranych środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Zorganizowanie takiego wyjazdu (wycieczki, grzybobrania itp.) nie należy do spraw prostych. Ponadto każdorazowo wspierając pracownika bądź emeryta musimy się zastanowić, jakie konsekwencje podatkowe niesie udzielenia wsparcia ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Zazwyczaj organizując wycieczkę dopuszczamy uczestnictwo w niej zarówno pracowników jak i emerytów i rencistów będących byłymi pracownikami, a po dokonaniu oceny sytuacji socjalnej osób pragnących skorzystać z tego świadczenia udzielamy im wsparcia ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Odnosząc się do opodatkowania świadczenia otrzymanego w tym trybie przez pracownika, należy zauważyć, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ww. ustawy o podatku dochodowym zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Podkreślenia jednak wymaga, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Zatem dla skorzystania z przedmiotowego zwolnienia podatkowego konieczne jest spełnienie następujących przesłanek:
- świadczenia ma związek z finansowaniem działalności socjalnej,
- świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
- jest w całości sfinansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
- jego wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Biorąc pod uwagę powyższe nie budzi w obecnym stanie prawnym wątpliwości to, że określone w regulaminie świadczeń socjalnych świadczenia pracodawcy związane z finansowaniem działalności socjalnej, w tym również dotyczące wypoczynku (m.in. wycieczki, wczasy) – o łącznej wartości nieprzekraczającej 380 zł w skali roku podatkowego będą wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatem świadczenie przekazywane pracownikom w postaci dofinansowania do wycieczki będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach obowiązującego limitu, zaś od nadwyżki kwoty 380 zł powinien zostać naliczony podatek według zasad ogólnych.
Odmiennie natomiast kształtuje się kwestia opodatkowania świadczeń pieniężnych otrzymanych w związku z wycieczką przez emerytów i rencistów – byłych pracowników. Kwestie ewentualnego zwolnienia takiego świadczenia od podatku dochodowego należy rozpatrywać w świetle art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są: świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich poprzednio z zakładami pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy oraz od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.
Definiując świadczenie rzeczowe należy odwołać się do art. 45 Kodeks cywilny, w świetle którego rzeczami są wyłącznie przedmioty materialne. Uwzględniając powyższą definicję, materialny charakter mają następujące świadczenie występujące w praktyce administrowania środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych: paczki świąteczne, bilety do kina lub teatru, karnet na basen czy siłownię. Natomiast dopłata, dofinansowanie czy refundacja wydatków poniesionych przez emeryta, jest świadczeniem pieniężnym, a nie świadczeniem rzeczowym. Zatem dopłata do wycieczki dla emeryta będącego byłym pracownikiem nie jest świadczeniem rzeczowym, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani ekwiwalentem pieniężnym wypłacanym w zamian za to świadczenie. Zatem w przypadku byłych pracowników (emerytów i rencistów) ich przychód związany z otrzymaniem dofinansowania do wycieczki ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych będzie podlegał opodatkowaniu 10% podatkiem zryczałtowanym, na mocy art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
