Emerytura częściowa

W aktualnie obowiązującym stanie prawnym przepis art. 26b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, przyznaje ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a pkt 26-85 i ust. 1b pkt 2-20 ustawy, prawo do emerytury częściowej.

Emerytura częściowa przysługuje ubezpieczonym posiadającym odpowiedni okres składkowy i nieskładkowy oraz wiek. Okres składkowy i nieskładkowy winien wynosić dla kobiet co najmniej 35 lat, a dla mężczyzn - 40 lat. Do emerytury częściowej mają prawo kobiety, które ukończyły co najmniej 62 lata, i mężczyźni, którzy ukończyli co najmniej 65 lat.

Wysokość emerytury częściowej wynosi 50% kwoty emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ustawy. Nie podlega ona podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury (art. 26b ust. 2 ustawy).

Zmiana emerytury częściowej na emeryturę powszechną następuje na wniosek ubezpieczonego. Przesłankę zmiany stanowi osiągnięcie przez osobę uprawnioną do emerytury częściowej wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a pkt 26-85 i ust. 1b pkt 2-20 ustawy, oraz - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem - ustanie stosunku pracy (art. 26b ust. 4 ustawy).

Uchylenie przepisów o emeryturze częściowej

Art. 1 pkt 9 ustawy nowelizującej przewiduje uchylenie art. 26b ustawy. Oznacza to, iż od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. od dnia 1 października 2017 r., nie będzie możliwe nabycie emerytury częściowej.

Likwidacja emerytury częściowej ma uzasadnienie praktyczne. Z aktualnego brzmienia ustawy jednoznacznie wynika, iż prawo do emerytury częściowej przysługuje osobom, którym przysługiwałaby emerytura powszechna, gdyby na mocy ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r., poz. 637) nie nastąpiło podwyższenie wieku emerytalnego. W wyniku obniżenia wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn instytucja emerytury częściowej straci zatem rację bytu.

Przepisy przejściowe

Zgodnie z dyspozycją art. 22 ust. 1 ustawy nowelizującej, osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy mają ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury częściowej, określonej w art. 26b ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują to prawo na dotychczasowych zasadach do czasu zamiany emerytury częściowej na emeryturę, o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Z cytowanego przepisu wynika, iż osoby, które w dniu 1 października 2017 r. będą miały ustalone prawo do emerytury częściowej, nie tracą go. Emerytura częściowa przysługiwać im będzie na dotychczasowych zasadach do czasu zamiany emerytury częściowej na emeryturę powszechną.

Na wniosek ubezpieczonego emerytura częściowa podlegać będzie zamianie na emeryturę powszechną ustaloną wedle reguł obowiązujących od 1 października 2017 r. W przypadku gdy ubezpieczony jest pracownikiem, warunkiem zmiany jest ustanie stosunku pracy (art. 22 ust. 2 ustawy).

Po zmianie przepisów emerytura częściowa podlegać będzie waloryzacji na zasadach określonych w ustawie (art. 22 ust. 3 ustawy).

Radca Prawny

Dominika Zarzycka-Dudek

dzarzycka.dudek@pckp.pl

 

Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta

ekspert@pckp.pl