Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zarówno umowa zlecenie, jak i prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej są tytułami względnymi ogólnymi. W przypadku istnienia kilku tytułów względnych ogólnych, osoba spełniająca warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniem z tego tytułu, który powstał wcześniej. Jeżeli jednak osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenie prowadzi jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności, gdy z tytułu wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). W takiej sytuacji objęcie ubezpieczeniem z tytułu umowy zlecenie możliwe jest dobrowolnie, na wniosek.

Nieco inaczej sprawa się ma w odniesieniu do osoby, która dopiero rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i przez pierwsze 24 miesiące opłaca niższą składkę. Podstawa wymiaru składki wynika wtedy z art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jest to zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z obu tytułów, to jest z umowy zlecenie i działalności gospodarczej.