Jednym z rozwiązań zaproponowanych przez ustawodawcę w specustawie z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych jest dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Zgodnie z art. 4 specustawy w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, z powodu COVID-19, ubezpieczonemu, zwolnionemu od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia lat 8 przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni.

Dodatkowy zasiłek przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych dla zasiłku opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wobec tego mogą się o niego ubiegać rodzice lub opiekunowie prawni, objęci ubezpieczeniem chorobowym, sprawujący opiekę nad dzieckiem do lat 8 (na skutek zamknięcia placówki, do której dziecko uczęszcza). Muszą oni złożyć oświadczenie do swojego płatnika składek (np. pracodawcy, zleceniodawcy). Natomiast przedsiębiorcy składają przedmiotowe oświadczenie bezpośrednio do ZUS.

Zasiłek ten przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku, a okresu jego pobierania nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni, ustanowionego w art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Świadczenie można pobierać za każdy dzień sprawowania opieki. Warto jednak zwrócić uwagę, że jako okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w oświadczeniu można wskazać zarówno okres „od-do”, ale także poszczególne dni, w których realnie dana osoba sprawuje opiekę nad dzieckiem. Można wyłączyć z tego okresu dni, w których dziecko mogłoby mieć zapewnioną opiekę przez inną osobę oraz te, które nie są dla tej osoby dniami pracującymi, na przykład soboty i niedziele.

Należy pamiętać, że nawet jeśli oboje rodziców pracują, to o dodatkowy zasiłek opiekuńczy może wystąpić tylko jedno z nich. Mogą również podzielić się opieką nad dzieckiem, ale tylko w ramach 14-dniowego limitu. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom łącznie przez 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki.