
Wiadomości
Czy stosowanie weksli dla zabezpieczenia odpowiedzialności pracownika zostanie zakazane?
9 grudnia 2013
TAGI: kodeks pracy
Dnia 26 lipca 2013 r. do Sejmu wpłynął kolejny projekt zmieniający kodeks pracy. Reguluje on problematykę zabezpieczeń wekslowych w prawie pracy, uwzględniając ochronny charakter tych przepisów (druk 1752).
Projekt zakłada dodanie kolejnej ogólnej zasady prawa pracy do rozdziału II w dziale pierwszym kodeksu pracy, w świetle której wystawienie weksla lub oświadczenie pracownika o poddaniu się egzekucji, a także uznanie przez pracownika długu, które mają na celu zabezpieczenie przyszłych roszczeń pracodawcy ze stosunku pracy, będzie nieważne. Zgodnie z rozwiązaniami przyjętym w projekcie nieważność weksla, o którym mowa powyżej, dotyczyć będzie każdego posiadacza takiego weksla, który nie może dochodzić zaspokojenia wekslowego na jego podstawie.
Projekt zakłada również rozszerzenie katalogu wykroczeń przeciwko prawom pracownika poprzez dodanie do art. 281 kodeksu pracy pkt 2a, zgodnie z którym żądanie od pracownika wystawienia weksla, złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji lub uznaniu długu oraz przyjęcie takich zabezpieczeń przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu, stanowiłoby wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Powyższe regulacje rozwiałyby istniejące od dawna wątpliwości interpretacyjne, co do ważności stosowanych w prawie pracy zabezpieczeń wekslowych. Lawinę interpretacji w tym zakresie wywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.01.2011 r., wydany w sprawie o sygn. akt. II PK 159/10, z którego wynika, że pracodawcy nie powinni stosować weksli i deklaracji wekslowych jako zabezpieczenia roszczeń przysługujących pracodawcy w stosunku do pracownika. W konsekwencji weksle dotychczas stosowane w praktyce, powinny być uznane za nieważne i nie powinny stanowić podstawy egzekwowania żadnych roszczeń przez pracodawców. W przywołanym wyroku Sąd Najwyższy jednoznacznie wypowiedział się w tym przedmiocie wskazując, że „zawarte w Dziale V Kodeksu pracy przepisy prawa pracy normują całościowo (z wyjątkami usprawiedliwiającymi stosowanie nielicznych przepisów Kodeksu cywilnego) podstawy i zasady odpowiedzialności materialnej pracowników za szkody wyrządzone pracodawcy i wykluczają stosowanie w tym zakresie zabezpieczeń wekslowych na podstawie Prawa wekslowego”.
Z powyższego wynika, że ustawodawca w dziale V kodeksu pracy w sposób wyczerpujący uregulował kwestie odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy, a co za tym idzie inne praktyki w tym zakresie, wkraczające na grunt prawa cywilnego, z wyjątkami wskazanymi ustawą, są zakazane. Innymi słowy, pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych wyrządził pracodawcy szkodę, bądź też wyrządził pracodawcy szkodę w związku z powierzeniem z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się: pieniędzy, papierów wartościowych, kosztowności lub innych przedmiotów stanowiących własność pracodawcy, ponosi odpowiedzialność materialną jedynie według zasad określonych w przepisach o odpowiedzialności materialnej pracowników. Sąd Najwyższy podkreślił tym samym ochronny charakter przepisów prawa pracy.
Obecnie, po pierwszym czytaniu, które odbyło się w dniu 10.10.2013 r., projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian
w kodyfikacjach.
Projekt zakłada również rozszerzenie katalogu wykroczeń przeciwko prawom pracownika poprzez dodanie do art. 281 kodeksu pracy pkt 2a, zgodnie z którym żądanie od pracownika wystawienia weksla, złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji lub uznaniu długu oraz przyjęcie takich zabezpieczeń przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu, stanowiłoby wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Powyższe regulacje rozwiałyby istniejące od dawna wątpliwości interpretacyjne, co do ważności stosowanych w prawie pracy zabezpieczeń wekslowych. Lawinę interpretacji w tym zakresie wywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.01.2011 r., wydany w sprawie o sygn. akt. II PK 159/10, z którego wynika, że pracodawcy nie powinni stosować weksli i deklaracji wekslowych jako zabezpieczenia roszczeń przysługujących pracodawcy w stosunku do pracownika. W konsekwencji weksle dotychczas stosowane w praktyce, powinny być uznane za nieważne i nie powinny stanowić podstawy egzekwowania żadnych roszczeń przez pracodawców. W przywołanym wyroku Sąd Najwyższy jednoznacznie wypowiedział się w tym przedmiocie wskazując, że „zawarte w Dziale V Kodeksu pracy przepisy prawa pracy normują całościowo (z wyjątkami usprawiedliwiającymi stosowanie nielicznych przepisów Kodeksu cywilnego) podstawy i zasady odpowiedzialności materialnej pracowników za szkody wyrządzone pracodawcy i wykluczają stosowanie w tym zakresie zabezpieczeń wekslowych na podstawie Prawa wekslowego”.
Z powyższego wynika, że ustawodawca w dziale V kodeksu pracy w sposób wyczerpujący uregulował kwestie odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy, a co za tym idzie inne praktyki w tym zakresie, wkraczające na grunt prawa cywilnego, z wyjątkami wskazanymi ustawą, są zakazane. Innymi słowy, pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych wyrządził pracodawcy szkodę, bądź też wyrządził pracodawcy szkodę w związku z powierzeniem z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się: pieniędzy, papierów wartościowych, kosztowności lub innych przedmiotów stanowiących własność pracodawcy, ponosi odpowiedzialność materialną jedynie według zasad określonych w przepisach o odpowiedzialności materialnej pracowników. Sąd Najwyższy podkreślił tym samym ochronny charakter przepisów prawa pracy.
Obecnie, po pierwszym czytaniu, które odbyło się w dniu 10.10.2013 r., projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian
w kodyfikacjach.
Zobacz także:
All rights reserved PCKP Data aktualizacji: 2023-03-06