Żaden przepis ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2049 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, nie nakłada na pracownika obowiązku poinformowania pracodawcy o posiadaniu stopnia niepełnosprawności. Przyznaje ona natomiast pracownikom posiadającym orzeczenie o przyznaniu im stopnia niepełnosprawności szereg uprawnień, m.in. statuuje zakaz pracy w porze nocnej i godzinach nadliczbowych (art. 15 ust. 3 ustawy), przyznaje prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek (art. 17 ustawy) czy do dodatkowego urlopu wypoczynkowego (art. 19 ustawy).

Art. 22¹ k.p. określa dane osobowe, których podania może domagać się pracodawca od osoby ubiegającej się o zatrudnienie, a także od pracownika. Z § 1 rzeczonego przepisu wynika, iż od kandydata na pracownika pracodawca może domagać się podania:

1. imienia (imion) i nazwiska;
2. imion rodziców,
3. daty urodzenia,
4. miejsca zamieszkania (adresu do korespondencji),
5. wykształcenia,
6. przebiegu dotychczasowego zatrudnienia.

W myśl art. 22¹ § 2 k.p. od pracownika pracodawca może żądać podania, niezależnie od danych wymaganych od osoby ubiegającej się
o zatrudnienie, także:

1. innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
2. numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).

Podstawy uprawnienia pracodawcy do domagania się podania przez pracownika informacji o posiadanym stopniu niepełnosprawności należy zatem upatrywać w art. 22¹ § 2 pkt 1 k.p., który zobowiązuje pracownika do podania danych niezbędnych do korzystania przez niego ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy. Jednakże przedmiotowy obowiązek ma charakter względny. Brak woli pracownika skorzystania z określonych uprawnień zwalnia go z obowiązku ujawnienia informacji niezbędnych do skorzystania z nich.

Podkreślić należy, iż pracownik nie może zataić informacji o stopniu niepełnosprawności przed lekarzem przeprowadzającym badania profilaktyczne. Informacja ta ma bowiem istotne znaczenie dla wydania przez lekarza medycyny pracy orzeczenia w przedmiocie istnienia przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. W skrajnych przypadkach zatajenie przez pracownika informacji o posiadanym stopniu niepełnosprawności może zostać uznane przez pracodawcę za ciężkie naruszenie przez pracownika jego podstawowych obowiązków pracowniczych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2001 r., sygn. akt I PKN 244/00).

Radca Prawny

Dominika Zarzycka-Dudek

dzarzycka.dudek@pckp.pl

 

Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta

ekspert@pckp.pl