Pracownik, podobnie jak pracodawca, może rozwiązać stosunek pracy w trybie dyscyplinarnym. Przepis art. 55 § 1¹ kodeksu pracy przyznaje bowiem pracownikowi prawo do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Przesłanką rozwiązania stosunku pracy w tym trybie jest ciężkie naruszenie przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków względem pracownika. Chodzi o takie zachowanie pracodawcy, które stanowi naruszenie jednego z jego podstawowych obowiązków wobec pracownika i ma charakter ciężki. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2012 r., sygn. akt II PK 220/11: „określenie „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków” należy interpretować jako bezprawne (bo sprzeczne z obowiązującymi przepisami bądź zasadami współżycia społecznego) działania lub zaniechania pracodawcy, polegające na niedopełnieniu podstawowych obowiązków objętych treścią stosunku pracy i noszące znamiona „ciężkości” tak w sensie przedmiotowym (wobec zagrożeń, jakie stanowią one dla istotnych interesów pracownika) jak i podmiotowym (z uwagi na kwalifikowaną postać przypisywanej pracodawcy winy)”.

Podstawowe obowiązki pracodawcy mają swe źródło w ustawach, układach zbiorowych pracy, regulaminach. Mogą one zostać określone także w umowach. Żaden przepis prawa nie wskazuje ich wyczerpującego katalogu.

Naruszenie przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków względem pracownika może zostać uznane za ciężkie, jeżeli pracodawcy można przypisać winę w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Wina umyślna zachodzi, gdy pracodawca przewiduje wystąpienie szkody i celowo zmierza do jej wyrządzenia lub co najmniej godzi się na jej wystąpienie. Natomiast rażące niedbalstwo ma miejsce, gdy pracodawca nie zachowuje minimalnych zasad prawidłowego zachowania się w danej sytuacji.

Niewątpliwie wypłata należnego pracownikom wynagrodzenia z opóźnieniem stanowi naruszenie przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków względem pracownika. Przepisy 86 § 1 kodeksu pracy oraz art. 94 pkt 5 kodeksu pracy nakładają bowiem na pracodawcę obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za pracę.